Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
ROZDZIAŁ1.Kapitałspołeczny
celowym.Kapitałspołecznyjestzasobemstrukturyspołecznej,ponieważpociągaza
sobąoczekiwaniewzajemnościijestwytwarzanywsieciachspołecznych,wktórych
relacjesąregulowanewoparciuowysokistopieńzaufaniaipodzielanewartości
(Field2008,s.23).
PraceBourdieuiColemananiebyłynatylemocnąinspiracją,abyzdołały
wprowadzićpojęcienkapitałuspołecznego”docentrumdyskursuakademickiego
czyszerszejdebatypublicznej.PrzełomnastąpiłwrazzpublikacjamiPutnama.
Najbardziejwpływowawtymwzględziebyłajegopracanatematprzyczyn
zróżnicowanejsprawnościiskutecznościdziałaniainstytucjidemokratycznych
weWłoszech.Poruszałwniejkwestiezwiązanezzaangażowaniemobywatelskim
ikształtowaniemsięobywatelskichpostaworazakcentowałwagęwspólnotlokal-
nychdlapolitycznegoiekonomicznegorozwoju(Putnam1995).Kolejna,szeroko
dyskutowanapraca,dotyczącazmianpoziomuzaangażowaniawżyciestowarzy-
szeniowewStanachZjednoczonych,stałasiędopełnieniemzaproponowanejprzez
niegokoncepcji(Putnam2008).WpierwszymopracowaniuPutnamtraktował
kapitałspołecznynietylkojakoczynniksprawczyrozwojupolitycznego,lecztakże
zależnegoodniegorozwojugospodarczego.Wdrugimzaśkapitałspołecznyzostał
ukazanyjakowartośćodpowiedzialnazaogólnydobrostanobywateli,jakrównież
jakoelement,którymożnawykorzystaćwplanowaniupolitycznychinterwencji
(Castiglione,vanDethiWolleb2008,s.3-4).
Putnam,inaczejniżjegopoprzednicy,wykorzystałprzedewszystkimwyniki
analizempirycznychjakolinięargumentacjidlauzasadnieniawagikapitałuspo-
łecznegowrozwojuwspółczesnychspołeczeństw.Swojebadaniarozpocząłna
początkulat70.XXw.Bazującnadanychzdwóchdekad,zidentyfikowałiwyja-
śniłróżnicepomiędzyfunkcjonowaniemregionalnejadministracjipołudniowych
ipółnocnychprowincjiweWłoszech.Przyjął,żeróżnicewpoziomierozwoju
gospodarczegoijakościfunkcjonowaniainstytucjipolitycznychwobrębiejednego
kraju,którywmakroskalirealizujetęsamąpolitykęspołeczno-gospodarczą,musi
wywoływaćjakaśnsiła”sprawcza.Wpływtenprzypisywałkapitałowispołecznemu,
którynodnosisiędotakichcechorganizacjispołeczeństwa,jakzaufanie,normy
isiecispołeczne,któremogązwiększyćsprawnośćspołeczeństwaułatwiającsko-
ordynowanedziałania”(Putnam1993,s.167).
Istotnedlakapitałuspołecznegocechymiałyucieleśniaćsięwpostawach
obywatelskichiobywatelskiejcnocie:npodobniejaksilnepolemagnetyczne,oby-
watelskośćwydajesięstopniowo,alenieuchronniełączyćzwarunkamispołeczno-
-ekonomicznymitak,że[...]nowoczesnośćspołeczno-ekonomicznaokazujesię
bardzościśleskorelowanazewspólnotąobywatelską”(Putnam1993,s.153).Według
Putnamakapitałspołecznypodpostaciąsiecispołecznychikształtującychsięwich
obrębienormwzajemnościmanaturękapitałufizycznegoikapitałuludzkiego,
ponieważpodobniejaknarzędziaczyumiejętnościrównieżsiecispołecznemają
