Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie
jejprzedstawień(wsztuce,literaturze)orazprzyjętychznaczeń,któresąuzgadniane
zapośrednictwemwspólnegojęzyka,podzielanychdoświadczeńhistorycznychczy
grupowejtożsamości.Drugiwymiarjestpochodnąspołecznejipolitycznejdyna-
mikigrupowychrelacji(równieżzudziałemgrupmniejszościowych),którepozwa-
lajądefiniowaćwspólnewartościinaichpodstawiewskazują,cojestsprawiedliwe
imoralne.Trzeciwymiar,personalnylubestetyczny,sprowadzaniepełnosprawność
napoziomdoświadczeńjednostki,naktórymdokonujeonainterpretacjiswoich
rzeczywistychlubokreślonychkulturowoograniczeńimożliwości,anastępniena
ichpodstawietworzyswojątożsamość(Peters2010).
Interpretacjaniepełnosprawnościwszerokimkontekściekulturowo-
-społecznymułatwiazrozumieniezłożonościtegofenomenu,aprzeztowspomaga
próbypodejmowanewceluniwelowaniajejnegatywnegowpływunacharakter
codziennychaktywnościosóbniepełnosprawnych.Wtymznaczeniuinterwencje
wobszarachinstytucjonalnym,politycznymczyświadomościowymdanegospo-
łeczeństwaoddziałująnaetapiekonsekwencjiczyteżskutkówdoświadczanianie-
pełnosprawności.Zzałożeniawichnastępstwieniepełnosprawnośćstajesięmniej
uciążliwa,dziękiczemuosobyniepełnosprawnesąwstaniewłączyćsięwgłówny
nurtżyciaspołecznego,określanegoprzezpryzmataktywnościzawodowej,edu-
kacyjnej,stowarzyszeniowejitp.Chociażprzeobrażeniawzorówkulturowychczy
społecznychmogąskutkowaćpożądanymizmianamiwobrębieukładuczynników
oddziałującychupodstawetiologii(poprzezpromowaniezdrowegotrybużycia,
eliminacjęzagrożeńwmiejscupracy,dostępnośćbadańprofilaktycznychitp.)czy
patologii(dziękipomocymedycznejirehabilitacji,wsparciusocjalnemu,rozwiąza-
niomtechnologicznymitp.),toniesąwstaniecałkowiciewyeliminowaćprzyczyn
powstawaniadysfunkcjiiwpełniograniczyćjejwpływunabiegżyciaosóbnią
dotkniętych.Pomimorozwojucywilizacyjnegoirosnącejświadomościspołecznej
związanejzzagrożeniamiryzykiemchorobowymczyurazowymorazsposobami
jegoograniczanianiektórychczynnikówniesposóbkontrolować.Starzejącesię
społeczeństwa,ubóstwo,zanieczyszczenieśrodowiskaczyparadoksalniepostęp
medycyny,którapomagającratowaćlubprzedłużaćżycie(np.pourazachczy
wypadkach)nprzyczyniasię”dowzrostuliczbyosóbniepełnosprawnych,totylko
kilkafaktów,decydującychotym,żekwestiedotycząceniepełnosprawnościpozo-
stająaktualnymiważnymproblememspołecznym(Fujira2001).
Wtymmiejscuwartochwilęuwagipoświęcićproblemowizwiązanemuznazew-
nictwem.nOstatniekilkulecietodominacjawnauceipublicystyceorazpotocznej
świadomościludzipojęcianiepełnosprawność”(Kirenko2007,s.9).Dookreślenia
osób,którenacodzieńzmagająsięzniepełnosprawnością,stosujesiędwaterminy:
nosobyniepełnosprawne”(disabledpeople)inosobyzniepełnosprawnością/ami”
(peoplewithdisabilities).GaryL.Albrecht,KatherineD.SeelmaniMichaelBury
(2001,s.3)wskazują,żenazwapeoplewithdisabilitieszostałarozpropagowanaprzez
