Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Wprowadzenie
wszelkiepostawynihilistyczneismakidekadenckie.Przeciwstawiałimekscy-
tująceodczucienowejpełniżyciaiafirmacjiwitalności,zarównojednostek,jak
inarodów,wciągniętychwwirnowoczesności.Dlategonacjonalizmunowo-
czesnośćoznaczałaprzyśpieszenierytmuczasu,wynalazczościiupowszech-
nieniatechnicznychśrodkówdominacjiorazeksploatacjinatury,realizację
mocyindywidualnejizbiorowejwwalcewoli.Nowoczesnośćwpolityceozna-
czałakryzystradycyjnycharystokracji,eręmas,awansnowyche
´litesinowego
typupanujących,dominacjęzbiorowościzorganizowanychnadwyizolowanym
indywiduum,ekspansjonizmgospodarczyipolityczny.
Modernistycznynacjonalizmnieprzeciwstawiałsięunowocześnianiuiin-
dustrializacji,alepragnąłprzyspieszaćteprocesy.Chciałjejednakpodpo-
rządkowaćwzmocnieniusiłynarodu,abyuczynićgozdolnymdoroliprota-
gonistywpolityceświatowej.Modernizowanienaroduoznaczałozaśnietylko
przydaniemunowychinstrumentówrozwojuekonomicznegoispołecznego,
aletakżeodrodzenieWłochówiuwolnienieichodobyczajównabytychwciągu
wiekówzniewolenia,przezdanieimnowejkulturyinowoczesnejświadomości.
Głównymrysemcharakterystycznymtegomodernizmubyłozadaniepogo-
dzeniaspirytualizmu–rozumianegoogólniejakoprymatkultury,idei,uczuć–
zmasowymspołeczeństwemprzemysłowym,dlaprzeciwstawieniasięnega-
tywnymskutkomniesionymprzezmodernizację,czylimaterializmowi,scepty-
cyzmowi,egoizmowi,hedonizmowi,konformizmowiitd.–słowemtemu
wszystkiemu,conowoczesnynacjonalizmidentyfikowałztradycjąracjonalis-
tycznąiindywidualistycznąOświeceniainowoczesnościliberalnej.Moder-
nistycznynacjonalizmuważałzakonieczne,byrewolucjiprzemysłowejinowo-
czesnościtowarzyszyła„rewolucjaducha”,mającakształtowaćwrażliwość,
charakterisumienie„nowegoWłocha”,nowegoczłowieka.Miałomutodać
zdolnośćzrozumieniaisprostaniaproblemomiwyzwaniomżycianowoczes-
nego.Miałoteżzapewnićnadrzędnośćsiłomduchowym,konfrontowanym
zrozwojemsiłmaterialnychitechnologicznych,cozkoleimiałozapewnić
jednośćizbiorowątożsamośćnarodu.Promotoramiiprzewodnikamitejre-
wolucjiduchowejpowinnybyćnowe,młodearystokracje,nieopartenaprzy-
wilejachurodzeniaczytradycji,niezwiązanefetyszystowskimkultemprzesz-
łości,alezdolnedoodnowieniaipoprowadzenianaroduprzezburzliwemorze
nowoczesnegożycia.Dladokonaniatejduchowejrewolucjimodernistyczny
nacjonalizmodwoływałsiębardziejdoenergiisentymentówiemocjiniżdo
rozumu.Pragnąłożywićzdolnościmitotwórcze,stworzyćnowemodernistyczne
mitynarodowe–laickąreligięnarodu–dlaprzeciwdziałanianegatywnym
irozpadowymskutkomkryzysutradycyjnegospołeczeństwa.Nawetjednak
nacjonalizmmodernistyczny,którydlapodtrzymaniareligiinaroduposługi-
wałsięmitycznościąhistoryczną,abytworzyćnowemityczneisymboliczne
wszechświaty,niepraktykowałfetyszystowskiegokultutradycji,niespoglądał
ztęsknotąkuwyimaginowanemuładowiprzeszłości,bygozachowywaćalbo
