Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
Wprowadzenie
Przypisy
1
Najnowszekierunkihistoriografiifaszyzmu,zwłaszczawsferzehistoriikultury,zostały
przeanalizowaneprzezNiccolo
`Zapponiego,zezwykłąuniegosubtelnościąsądu,Fascismin
ItalianHistoriography1986–93:AFadingNationalIdentity,w:„JournalofContemporaryHis-
tory”,october1994,s.547–568.Codoocenypostępówwhistoriografiifaszyzmuodlatsześć-
dziesiątych,zpunktuwidzeniapiszącegotesłowa,odsyłamydoE.Gentilego,FascisminItalian
Historiography:InSearchofanIndividualHistoricalIdentity,w:„JournalofContemporary
History”,april1986,s.179–208.
2
Ostatecznewynikinaszychbadańzostałyopublikowanenapoczątku1974roku:patrz
E.Gentile,Alcuneconsiderazionisull’ideologiafascista,w:„StoriaContemporanea”,marzec
1974,s.115–125.
3
A.AsorRosa,GliintelettualidallaGrandeGuerraaoggi,w:L’Italiaunitanellasto-
riografiadelsecondodopoguerra,red.N.Tranfaglia,Milano1980,s.218–219.
4
P.G.Zunino,L’ideologiadelfascismo,Bologna1985,s.14.
5
G.L.Mosse,MassesandMan,Detroit1987,s.15.
6
D.Cantimori,Conversandodistoria,Bari1967,s.134.Wzwiązkuztymkierunkiem
historiograficznym,niektórzyobawialisię,żeuznanieobecnościirracjonalizmu„pozastosow-
nymiinstrumentamianalizygrozihistorykowi»plagiatem«”,ponieważpowoduje„powrót
nieuniknienieirracjonalnejwizjiczynówludzkich,któranegujeznaczącezwiązkipomiędzy
faktamiiemocjami,międzyrealiamiinstytucjonalnymiastanamisercaiumysłu”(D.Con-
francesco,Lanazionalizzazionedellemasse:societa
`epoliticanel’900,w:„Economia&Lavoro”,
a.XVII,nr3,s.133–150).Jesttojednakobawanieuzasadniona.Pozawszystkim,niena
miejscujestonawodniesieniudoopisanegopowyżejkierunkuhistoriograficznego.Ponadto,
jestonatypowadlanaukowców,którzy,choćmającymałokompetencjiidoświadczeń
wkonkretnejpracybadawczej,tojednakpretendujądoocenmetodiwnioskówzniejpłyną-
cych.Najczęściejmieszająsądyhistoryczneztautologicznymkonceptualizmemikazaniami
moralistyczno-politycznymi.
7
Uargumentowanadefinicjafaszyzmujakofenomenurewolucyjnego,wujęciuautora,
patrz:E.Gentile,Ilfascismofuunarivolucjone?,w:„ProspettiveSettanta”,październik–
–grudzień1979,s.580–596.
8
E.Gentile,Laviaitalianaaltotalitarismo.PartitoeStatonelregimefascista,Roma1995,
s.75passim.
9
Oskarżycielzamykałswojąrecenzjęniezbytzawoalowanymcenzorskimapelemdo
wydawcyksiążki,pytając,„dlaczegoniektóredomywydawniczegodząsię,abytakahistorio-
grafiarzucaławcaleniebłahycieńnawizerunekantyfaszystowski”(G.Santomassimo,L’ideo-
logiadelfascismo,w:„L,Unita
`”z16października1975r.).Innynatomiastoskarżałksiążkęoto,
żejestowocem„pewnejhistoriografii,którazapomocąinteresownejfilologiiiobiektywistycz-
negoempiryzmuosiąga,wzasadzie,rehabilitacjęfaszyzmu”(G.Quazza,Antifascismoefascis-
monelnododelleorigini,w:Fascismoecapitalismo,red.N.Tranfaglia,Milano1976,s.63–66).
10
E.Collotti,Fascismo,fascismi,Firenze1989,s.165.
11
TypowyjesttuartykułMacGregoraKnoxa,Conquest,ForeignandDomestic,w:Fascist
ItalyandNaziGermany,w:„JournalofModernHistory”,march1984,s.1–57.Analogicznejtezy
broniA.J.Joes,FascismintheContemporaryWorld:Ideology,Evolution,Resurgence,Boulder1978.
12
J.J.Linz,SomeNotesTowardaComparativeStudyofFascisminSociologicalPers-
pective,w:Fascism,red.W.Laqueur,NewYork1979,s.26–27.
13
P.G.Zunino,L’ideologiadelfascismo,op.cit.,s.50.
14
Ibidem,s.11.
15
A.AsorRosa,Lacultura,w:Storiad’Italia,vol.IV,Dall’Unita
`adoggi,Torino1975,
s.1235–1236.Tezaoideologicznym„przechwyceniu”faszyzmuprzezruchnacjonalistycznyzo-
