Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Częśćteoretyczna
zastąpiligreckichfilozofówprzyrody,prezentowalizbliżonepodej-
ście-afektutożsamializbłędnymsądem,azaściśleczłowieczy
uznawalitylkologos.
Koncentracjawyłącznienapoznawczejsferzeludzkiejumysło-
wości,pozaniewielkimiwyjątkami,wyznaczałagłównynurtbadań
psychologicznychażdolatosiemdziesiątychXXwieku.Wtedyto
zróżnychkierunkównadeszłazmiana(Forgas,2006).Nagruncie
psychologiispołecznejRobertZajonc(1980)toczyłspóroprymat
afektunadpoznaniem.GordonBower(1981)natomiastopubliko-
wałbardzoznaczącewynikibadańnadzwiązkamiafektuzproce-
samipamięciowymi,postulując,żeafektmożekonstytuowaćnie-
którewęzłysiecipoznawczej.WreszcieUlricNeisser(1982)podwa-
żyłówczesneujęcienzimnegopoznania”jakoperspektywy,zktórej
należybadaćmyślenie,argumentując,żeludziepraktycznieco-
dzienniedoświadczajązjawiskzesferyafektu,takichjakemocje,
uczuciaipragnienia.
Interesujące,żewpsychologiibardzodługodeprecjonowano
afektijegowpływnapoznanie,atrendtenprzełamanodopiero
wostatnichkilkudekadach.Podobnyschematzarysowujesięwfi-
lozofii.Podobieństwotoobrazowanejestprzeznastępującezesta-
wienie.Transformacjazwiązanaznurtemromantyzmu,mająca
miejscewświatowejfilozofiidopieropodkoniecXVIIIwieku,przy-
pominatę,którawlatachosiemdziesiątychXXwiekuodmieniłaob-
liczepsychologiinaukowej,wzbogacającjąoujęciaprzychylnedla
afektuijegowpływunasferępoznawczą.Pierwszatransformacja
objęłaniespełnatrzyostatniewiekidługiejhistoriifilozofii,adru-
gatransformacjadotyczytrzechostatnichdekadponadstuletniej
historiipsychologiinaukowej.
Wnajbardziejfatalistycznymujęciu,którezaproponowałKo-
estler(1978),tanieumiejętnośćdostrzeżeniaipoznaniaafektu,
atakżejegozwiązkuzrozumem,doprowadzikiedyśdowyginię-
cianaszegogatunku.Autortenakcentujezatemnietylkoproblem
rozumieniaafektu,aletakżeokreśleniajegozwiązkuzesferąpo-
znawczą.Jużpoprzednibadaczestawialipostulatpodejściaholi-
stycznego,wktórymzostałbyujętynietylkoafektipoznanie,lecz
takżeinnesferypsychikiifunkcjonowaniaczłowieka:sferamoty-
14
