Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
R.Kościelak,Poczucieumiejscowieniakontroliiprzekonaniaowłasnejskutecznościwzdrowiuichorobie,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-264-4,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
20
RyszardKościelak–
Poczucieumiejscowieniakontroliiprzekonania...
Istniejątrzyujęciazdrowiapsychicznego:
–negatywne,wedługktóregozdrowiepsychicznepoleganabrakuwystępo-
waniazaburzeńpsychicznych;
–funkcjonalne,traktującezdrowiepsychicznejakozdolnośćdospełniania
określonychoczekiwań;
–pozytywne,określającezdrowiepsychicznejakopełnyrozwójosobowości
iumiejętnośćradzeniasobiewżyciu.
Wostatnichlatachszczególnąwagęprzywiązujesiędopozytywnegoujęcia
zdrowiapsychicznego,wktórymwyróżniasiętakiekryteria,jak:
–kontaktzrzeczywistością,polegającynaracjonalnejpostawiewodbiorze
bodźcówzotaczającejrzeczywistości,obiektywnejocenie,minimalizacji
stereotypów,zgodzieiprzyzwoleniunaniewiedzę;
–poczucieautonomii,czylipróbainternalizacjiswoichwyborów,oparciesię
nawłasnychdecyzjach,gotowośćdokompromisu,preferowanieniezależ-
nościemocjonalnej;
–akceptacjasamegosiebie,właściwapostawawobecsamegosiebie,umie-
jętnośćprzebywaniazesobąicieszeniasięsobą,zdawaniesobiesprawy
zwłasnychmożliwościiograniczeń;
–samoocenaswoichmocnychstron,czyliuczeniesięobiektywnegoocenia-
niasiebieprzezwskazanienaswojeumiejętności,pracowanienadstrate-
giamirozwijaniakonkretnychkompetencji;
–konstruktywnekontaktyzinnymiwskazującenaumiejętnościekspresjisie-
bie,swoichpoglądów,potrzeb,emocji,wrażliwościwodbiorzeinnychosób;
–radzeniesobiezwyzwaniami–diagnozowaniewyzwańotoczenia,uczenie
sięrozróżnianiazmiankoniecznychodopcjonalnych,otwartośćitoleran-
cjananormyfunkcjonującewdanejgrupieczyspołeczności,umiejętność
radzeniasobiezniepowodzeniamiikrytyką;
–perspektywaprzyszłościuwzględniającarozwójisamorealizację,uświada-
mianiesobieswoichmocnychstron,cech,potencjałóworazstawianiesobie
odległychcelów,planowanierozwojuumiejętności(Ryf,Keyes,1996).
Obecniecorazczęściejzwracasięszczególnąuwagęnaduchowywymiar
zdrowiaijegotranscendentnycharakter,polegajacynawykraczaniupozaaktu-
alniedoświadczaneJa.Duchowywymiarzdrowiawiążesięzpojęciemjakości
życia.MariaStraś-Romanowska(1992)uważa,żepoczuciejakościżyciajestpoję-
ciemsubiektywnym,interdyscyplinarnymwielowymiarowym.Powodujetoduże
zróżnicowaniewsposobachjegorozumieniaipomiaru.Mimożenieosiągnięto
zgodnościcodotreściizakresuterminu„jakośćżycia”,odlatniesłabniezainte-
resowaniemożliwościązrozumieniatego,czymjestdobroczłowiekaijakmoż-
najemaksymalizować.Autorkaproponujeholistycznąkoncepcjęjakościżycia,
opracowanąnapodstawiezałożeńpsychologiipersonalistyczno-egzystencjalnej,
definiującejczłowiekajakoosobę.Zgodnieztąkoncepcjączłowiekjestistotą
wielowymiarową,cooznacza,żemazłożoną,niejednorodnąstrukturępotrzeb
idążeń.Zatemjakośćżyciapowinnabyćrozpatrywanarównieżjakozjawisko
