Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
R.Kościelak,Poczucieumiejscowieniakontroliiprzekonaniaowłasnejskutecznościwzdrowiuichorobie,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-264-4,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
RozdziałI.Zdrowieichoroba
21
wielowymiarowe.Życiepsychiczneczłowiekaprzebiegawczterechwymiarach:
psychofizycznym,psychospołecznym,podmiotowymimetafizycznym.Wzwiąz-
kuztakimzałożeniemjakośćżyciamożnaokreślićjakosposóbżycia,czylirodzaj
problemówżyciowychisposóbichrozwiązywania,charakterystycznydlakażdego
zwymiarów.Zpsychologicznegopunktuwidzeniaważnajestsubiektywnaocena
kontekstuuwarunkowańpoczuciajakościżycia.
Holistycznakoncepcjajakościżyciadotyczykażdegoczłowieka,takżechore-
goiniepełnosprawnego.Zkoncepcjitejmożnawyprowadzićwymiernewskaźniki
dobrostanu,związanezarównoznaturalistyczną(podlegającąprawomprzyrody)
dziedzinąfunkcjonowaniaczłowieka,jakizesferążyciaduchowego,którejest
szczególnieistotneprzybadaniujakościżyciaosóbprzewleklechorychiniepełno-
sprawnych,ponieważczęściejnapotykająonewarunkiuniemożliwiająceosiągnię-
ciedobrejjakościżycia.
Wkształtowaniujakościżyciaosóbprzewleklechorychzarysowujesiępew-
naprawidłowośćdotyczącarodzajuuznawanychprzezniewartościzwyraźnym
akcentemnawartościtranscendentne,zwłaszczareligijne.Dostrzeganiewłasnego
położeniażyciowegowświetlewartościtranscendentnychpozwalaczłowiekowina
przekraczaniesamegosiebie,azatemiwłasnychograniczeń,równieżwynikających
zniepełnosprawności(Straś-Romanowska,1992),niepozostajewięcbezwpływu
napoczuciejakościżycia.
Koncepcjaczłowieka-osoby,uwzględniająca,narównizinnymiwymiarami,
wymiarduchowy,podkreślaznaczeniewartościtranscendentnychwosiąganiu
dobregopoczuciajakościżycia.Przyjmująctakąinterpretację,każdyczłowiek,
bezwzględunaswojąsytuacjężyciową,maszansęodczuwaćdobrąjakośćżycia.
Zdrowieichorobawnurciepoznawczym
Nurtpoznawczy(podejściepoznawcze)mieścisięsięwszerokorozumianej,
psychologiiuczeniasię–dynamicznierozwijanejorazstopniowowzbogacanej
aspektamispołecznymiipoznawczymi.Mimosłabejspójnościpodejściapoznaw-
czegozewzględunato,żetworzyjewieleteoriiikierunków,atakżezuwagina
występująceróżnicepomiędzyujęciembehawioralnymipoznawczym,podobnie
ujmujesięistotęczłowiekajakojednostkiuczącejsięzachowań.Przedmiotem
rozważańwnurciepoznawczymstałysiędobrzeudokumentowanebadaniami
empirycznymiprawawarunkowania,uczeniasię,powstawanianawyków,sche-
matówpoznawczych,kształtowaniawiedzyorazprzekonańosobieiświecie.
Wcentrumuwagiznalazłysięzachowania,procesyistrukturypoznawcze,apro-
blemyzwiązanezosobowościąznalazłysięnadalszymplanie.Człowiektrakto-
wanyjestwtymujęciujakojednostkaracjonalna,któramożewwynikuuczenia
sięwykształcićusiebiepoczuciekompetencji,sprawstwaiwłasnejskuteczności.
Jestistotąnietylkoreagującąnabodźce,alezdolnąteżdosamoregulacji.Zacho-
