Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
41
redefinicji.Utrwaloneuprzedzeniaantyżydowskiedeterminowałysposóbinter-
pretowaniawymogówaktualnejpolityki
101
,apełnąrealizacjęmodernizacyjnego
projektuodkładanonapóźniej102.
Zwróceniewniniejszejpracyszczególnejuwaginakoncepcjęmodernizacji
ipojęcienowoczesności,rozumianejjakoDpołączenieideowegowpływuOświe-
ceniaigospodarczegooddziaływaniakapitalizmu”
103
,wynikazeszczególnejroli,
jakąodgrywałyonewpolityceKsięstwaWarszawskiego.Napięciewywołujące
sporyonowoczesnośćwznacznejmierzekształtowałobowiemrównieżpoglądy
natemattego,jakiepowinnobyćmiejsceŻydówwspołeczeństwieipaństwie.
Uwagidotyczącezapisucytowanychźródeł
Zamieszczonewpracyfragmentyzaczerpniętebezpośredniozeźródeł(zarówno
rękopiśmiennych,jakidrukowanych)cytowanesąwwersjiuwspółcześnionej-
bezzaznaczaniatejzmiany.Posłużonosięogólnązasadąwyrażonąwinstrukcji
wydawniczejIreneuszaIhnatowicza,zgodniezktórąDpisownięźródłanależy
całkowiciemodernizować.Wydawcamożezachowaćpisownięźródłalubmoże
oddaćwdrukuposzczególnejejcechy,jeślimatoznaczeniedlabadacza”104.
Zuwaginato,żepisowniaźródełniebyłakluczowadlaprowadzonychbadań,
nieprzyjętozasadyzachowaniaoryginalnejpisowni105.Zrezygnowanozatem
zszerokostosowanejwźródłachzokresuKsięstwawielkiejliteryużywanejprzy
zapisiewielurzeczownikówpospolitych(np.DMiasta”,DObywatele”),popra-
wionopisownięspółgłosekpodwójnych(np.Dsumma”naDsuma”)orazsamo-
głosekeionaęią(np.Dkase”naDkasę”),atakżeuwspółcześnionoodmianę
przymiotnikówizamienionokońcówki-em,-emina-ym,-ymi
106
.Wsłowie
Dstępel”zastąpiononosówkęDę”zgodniezewspółczesnąortografią(Dstempel”).
Zdecydowanosięponadtonakonsekwentnąmodernizacjękońcówekfleksyjnych
wliczbiemnogiej(np.Dobywatelów”zamieniononaDobywateli”).
101Natentematzob.wartościoweuwagiw:M.Wodziński,Reformaiwykluczenie.Wizje
reformyspołecznościżydowskiejuschyłkupolskiegooświecenia,DPamiętnikLiteracki”101,2010,
nr4,s.5-21.
102Konsekwencjitejzabrakłojednakżerównieżpóźniej.Natematprzyczynwyspowego
charakterupolskiejnowoczesności,nietylkowokresieKsięstwaWarszawskiego,zob.wnikliwe
studiumT
.Kizwaltera,Polskanowoczesność...,s.75-99,passim.
103Tamże,s.10.
104I.Ihnatowicz,ProjektinstrukcjiwydawniczejdlaźródełhistorycznychXIXipoczątku
XXwieku,DStudiaŹródłoznawcze”7,1962,s.105.
105Przyjętozatemszerszyzakresmodernizacji,aniżelitenzaproponowanyprzezK.Lep-
szego,InstrukcjawydawniczadlaźródełhistorycznychodXVIdopołowyXIXwieku,Wrocław1953,
s.30-33.Badacztenwskazałnapotrzebęzachowania-wmiaręmożliwości-wszystkich
cechcharakterystycznychpisowni.
106I.Klemensiewicz-Bajerowa,Modernizacjapisowniwtekstachzpierwszejpoł.XIXw.,
DPamiętnikLiteracki”46,1955,nr3,s.153-158.
