Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
źródławiedzywpodejmowaniudecyzji;4)poczucieosobistejwolnościiodpowiedzialnościzakierunek
swoichdziałań;5)swobodadziałaniasprawczegoiwynikającaztegozdolnośćprzystosowywaniasię
dozmieniającychsięwarunków,twórczegomyśleniaorazinicjowanianowatorskichprzedsięwzięć.Osoba
wpełnifunkcjonującazjednejstronypotrafiżyćwspołeczeństwie,zdrugiejniewpadawpułapki
konwencjonalnegomyśleniaczyteżkonformistycznychzachowań37.Rogerszwracarównieżuwagę
na„paradoksalnąnaturęwolności”.Otóżosobawpełnifunkcjonującamamożliwośćdoświadczania
absolutnejwolnościwyboru,ajednocześniewybórtendeterminowanyjestprzezjejdotychczasowe
doświadczenia.Innymisłowyjednostka,mającswobodędecydowania,itakwarunkujeswójwybór
rozwiązaniemdlasiebienajkorzystniejszym38.
Procespomaganiawidzianyprzezpryzmatwewnętrznejautonomiiczłowiekaimplikujewyłącznie
niedyrektywnystylpomagania39.Dyrektywnośćwpostacidawaniarad,decydowaniazaosobę,której
udzielanajestpomoc,ograniczajejsamodzielnośćiniesprzyjabudowaniupogłębionejrelacji.
Opomyślnościprocesupomaganiaświadcząnietylewiedzaiprofesjonalizmspecjalisty,ileraczejjego
zdolnośćdotworzeniarelacji,wktórejklientmożesięrozwijać40.WszelkieporadylubsugestieRogers
postrzegałjakonieskuteczne,awręczniebezpiecznedlaprocesupomagania.Przedewszystkimmogąone
wywoływaćopóruosoby,którąsięwspiera,ponadtozmianamożemiećwtakiejsytuacjicharakter
jedynietymczasowy.Badaczwierzył,żesłuchajączezrozumieniem,osobapomagającauwalnia
kreatywnąwolęjednostki,dziękiczemumożeonaszukaćrozwiązańwłasnychproblemów41.Postrzegał
własnedoświadczenieczłowiekajakonajważniejszyczynnikwarunkującyprocespomagania.Podejście
skoncentrowanenaosobiezakłada,żepomagającyniemożewyznaczyćskutecznychcelów
podopiecznemuzewzględunabrakwiedzyonim.
Terapianastawionanaosobęcharakteryzujesięnietylenowymstylempomagania,ilezmianą
podejściadoroliterapeuty.Rogersdużouwagipoświęcawłaściwejpostawieprofesjonalistywprocesie
pomagania42.Rezygnujezpostrzeganiaosobypomagającejjakoekspertadysponującegoszczególną
wiedzą.Wręczdostrzeganiebezpieczeństwowtworzeniurelacjipomocowejopartejnaautorytecie
terapeuty,cospotykałosięzlicznymigłosamikrytykiwśrodowiskupsychoterapeutów43.Skuteczność
procesupomaganiaRogersuzależniaprzedewszystkimodpostawyosobywspierającej,któraodwołuje
siędowłasnychuczućidoświadczeń.Wzwiązkuztymdoświadczeniapomagającegostająsięczęścią
relacji,którątworzyzosobąwspomaganą44.MyślRogersadostarczateżwiedzynatematrozwoju
samegoterapeuty,jegosamoświadomościiumiejętności,którychwykorzystaniewrelacjizosobą
potrzebującąpomocypozwalanato,byrelacjatastawałasiędwupodmiotowaorazsprzyjała
dokonywaniuprzezklientapożądanychzmian45.
WświetleRogersowskiejterapiiskoncentrowanejnaosobienoweroleprzyjmujązarównopomagający,
jakipotrzebującywsparcia.Odnosząctodorelacjiasystentarodzinyzrodziną,możnauznać,żerodzina
stajesiędlaprofesjonalistynajlepszymprzewodnikiem,któryułatwiamujejzrozumienie,boodwołujesię
przedewszystkimdowłasnychdoświadczeń.Natomiastasystentrodzinystajesiędlaczłonkówrodziny
zaufanąosobą,dziękiktórejmogąoni„podróżować”poswoimwewnętrznymświecie,poszukującswoich
mocnychstronizasobów,bywkonsekwencjistawaćsiępodmiotamisuwerennymi,samostanowiącymi,
wewnątrzsterownymi,wpełnifunkcjonującymi46.
Rogersuważa,żewrelacjipomaganianiezbędnetakiewarunkijakspójność,bezwarunkowa
akceptacjaiempatiaiżecechytepowinienwsobieodnaleźćprzedewszystkimterapeuta.Spójność,czyli
autentycznośćterapeuty,topodstawowyelementjegopostawy.Wdużejmierzewarunkujeonaproces
terapeutycznyizależyprzedewszystkimodsamoświadomościspecjalistyorazjegootwarcia
nawewnętrznedoświadczeniaiwynikająceztegomyśliiuczucia,nawetjeślipoczątkowodlaniego
niewygodneiobce.Nieoznaczatowpraktycekoniecznościdzieleniasięwszystkimiswoimi
przemyśleniamizosobą,którejsiępomaga.Chodziraczejogotowośćdowyrażaniaiprzeżywaniauczuć
pojawiającychsięwrelacji.Autentyczność,szczerość,uczciwość,jednoznaczność,zgodnośćsłów
zdziałaniamitoszczególnecechyprzypisywaneterapeucie.Chodziteżozdolnośćdowychodzeniapoza
rolęeksperta,chroniącegosięzamaskąprofesjonalizmuitajemniczościprocesu
terapeutycznego47.WłasnośćjakpiszeRogersdobrzeoddająokreślenia„przejrzysty”,
„transparentny”48.Takieujęcieszczególniebliskiejestrealizowaniuasystenturyrodzinywkonwencji
podejściaskoncentrowanegonarozwiązaniach,choćwkoncepcjitejniepoświęcasięszczególnejuwagi