Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Układnerwowydzielisięnaukładsomatyczny
podlegającywoliczłowiekaiautonomiczny,któ-
ryjejniepodlega.Układsomatycznykierujeczyn-
nościamiporuszaniasię,natomiastukładauto-
nomicznysprawujekontrolęnadczynnościa-
minarządówwewnętrznychidzielisięnaukład
współczulny(sympatyczny)orazprzywspółczulny
(parasympatyczny).
Anatomicznieukładnerwowyczłowiekajest
zbudowanyzośrodkowegoukładunerwowego
(OUN),wktóregoskładwchodząmózgowieirdzeń
kręgowy,orazobwodowegoukładunerwowego
obejmującegonerwyczaszkowe(mózgowe)oraz
nerwyrdzeniowe.Ośrodkowyukładnerwowyjest
centrumkoordynującymczynnościżyciowenapod-
stawieinformacji,któremuprzekazywaneprzez
nerwyukładuobwodowego.Obaodpowiadająjed-
nakzafunkcjesomatycznegoukładunerwowego.
Podstawowymelementemukładunerwowego
jegokomórki-neurony,którełącząsięzesobąikon-
taktująpoprzezsynapsy.Neuronytworząsiecineu-
ronowe.Towarzysząimkomórkiglejowe,którepeł-
niąfunkcjepomocnicze(odżywcze,ochronneoraz
biorąudziałwwytwarzaniuneuroprzekaźników).
Najważniejszączęściąośrodkowegoukładuner-
wowegojestrdzeńkręgowy(medullaspinalis).
Biegnieonwzdłużwewnętrznegokanałukręgo-
słupa.Wychodzązniegonerwyczaszkowe(nervi
craniales)oraznerwyrdzeniowe(nervispinales),
którychjestzwykle31par,aleliczbatamożebyć
zmienna.Głównenerwyrozgałęziająsięnacoraz
mniejszeiwtakiejpostacidocierajądowszyst-
kichtkanekoraznarządów.Biegnądoszyi,koń-
czyngórnychidolnychoraztułowia.położone
symetrycznie,składająsięzkorzeniaprzedniego
oraztylnegoitworząpieńnerwu.Rdzeńkręgowy
łączysięzeskórą,mięśniamiorazinnymiskładowy-
mikończyndolnychzapośrednictwemodgałęzień
nerwówrdzeniowych.Wtensposóbdocierajądo
niegosygnałyznarządówzmysłuzlokalizowanych
wskórzeorazinformacjepochodzącezwnętrza
ciała.
24
10PODSTAWYANATOMIIIFIZJOLOGIIKOńCZYNDOLNYCH
Nerwrdzeniowyjestnerwemmieszanym,który
zawierawłóknaczuciowe,ruchoweorazautono-
miczne(współczulneiprzywspółczulne).
Nerwyruchowe(odśrodkowe)przewodząsy-
gnałyzośrodkowegoukładunerwowegodonarzą-
dów,natomiastnerwyczucioweodpowiedzialne
zaprzewodnictwoznarządówdoOUN.Nerwymie-
szanezawierająobarodzajetychwłókien.Włókna
ruchowewychodzązrdzenialubmózgowia.Dzielą
sięnawłóknasomatomotoryczneiwegetatywne.
Pierwszeznichprzekazująbodźcedomięśniprąż-
kowanych,natomiastdrugie-domięśnigładkich
igruczołówwydzielniczych.
Nerwyczuciowe(dośrodkowe)mająswójpo-
czątekpozaośrodkowymukłademnerwowym
wskupiskachkomóreknazywanychzwojami.Dzie-
sięnawłóknaeksteroreceptywneiinterorecep-
tywne.Eksteroreceptorywystępująliczniewskórze.
Odbierająwrażeniaciepłaizimna(termoreceptory),
bodźcedotykowe(mechanoreceptory)orazbólowe
(algoreceptory).Natomiastwłóknainteroreceptyw-
neodbierająbodźcezwnętrzaorganizmu-ztrzewi
(wisceroreceptory),naczyńkrwionośnych(angio-
receptory)oraznarządówruchu(proprioreceptory
odpowiedzialnezaczuciegłębokie).
Wyróżniasiędwarodzajeczucia-powierz-
chowneigłębokie.Czuciepowierzchowneokre-
ślawrażliwośćnabodźcetakiejak:dotyk,zimno,
ciepłoorazból.Zaburzeniaczuciajakościowewy-
stępująpodpostaciąbólówiparestezji,natomiast
ilościowedotycząubytkówczucia,znieczulenia
orazprzeczulicy.
1.3.2.
Nerwykończynydolnej
Zaunerwieniekończyndolnychodpowiedzialne
dwasplotynerwowe:lędźwiowyorazkrzyżowy
pochodzącezgałęzibrzusznych.Zaopatrująone
kończynydolneczuciowoiruchowo.
Splotlędźwiowy(plexuslumbalis)powstajezga-
łęzibrzusznychnerwówrdzeniowychlędźwiowych.