Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Testamentwprawiepolskim
zbrzmieniaart.926§2k.c.,wedlektóregodziedziczenieustawowe
znajdujezastosowaniedopierowówczas,gdyspadkodawcaniepozosta-
wiłważniesporządzonegotestamentuwyłączającegolubmodyfikują-
cegoregułyustawowealbogdyosobypowołanedodziedziczenianie
chcąlubniemogąbyćspadkobiercami.Successioextestamento,której
początkisięgająVw.przedChrystusem,jużwprawierzymskimmiała
znaczenienadrzędnewzględemdziedziczeniaexlege.Potwierdzato
nazwategoostatniego,brzmiącaabintestato-tzn.npokimś,ktonie
pozostawiłtestamentu”8.
Zasadniczopojęcietestamentuniezostałozdefiniowanewobowią-
zującychsystemachprawnychpaństweuropejskich.Takasytuacjaist-
niejezarównowkrajachpostsocjalistycznych9,jakteżwpaństwach
EuropyZachodniej10.Nielicznewyjątkiwtymzakresiestanowiąprze-
pisy:art.587k.c.wł.(zgodniezjegotreściątestamentjestaktem,na
podstawiektóregospadkodawcarozrządzaswoimmajątkiemlubjego
częściąodmomentuzgonu)orazart.667k.c.hp.(wmyśltegoprzepisu
testamentemjestdokument,wktórymosobadysponujeswoimmająt-
kiemlubjegoczęściąnawypadekśmierci)11.
Pojęcietestamentuwkrajachcivillawjestodmiennieinterpreto-
waneniżwkrajachcommonlaw.Oilewsystemachprawakontynen-
talnegoniniejszyterminjestzwykleużywanynaokreśleniekonkretnego
dokumentusporządzonegowedługprzyjętychprawidełustawowych,
otylewregulacjachprawnychcommonlawterminuwillużywasię
abstrakcyjniedlaoznaczeniaogółudokumentów,którezawierają
choćbyfragmentostatniejwolispadkodawcy12.
Prawodawcapolskinieokreślawprost,czymjesttestament.
Wpiśmiennictwietermintenwystępujewkilkuznaczeniach.Przede
wszystkimużywasięgodooznaczeniaczynnościprawnej,mocąktórej
osobafizycznaokreślalosyswojegomajątkupostmortem(np.art.941,
943-945,947-955k.c.).Przezczynnośćprawnąrozumiesiępewien
8B.Żmigrodzka,Testamentjakogatunektekstu,Katowice1997,s.7in.Zob.też
K.Kolańczyk,Praworzymskie,Warszawa1979,s.470;M.Zabłocka,W.Wołodkiewicz,
Praworzymskie.Instytucje,Warszawa2001,s.171in.
9Wyjątekwtejmateriistanowiustawodawstworumuńskie(art.802k.c.rum.).
10Por.art.895k.c.f.iart.587ust.1k.c.wł.
11Prawodawcahiszpańskiograniczyłwięcpojęcietestamentuwyłączniedodoku-
mentuzawierającegopostanowieniamortiscausa.
12K.Osajda(w:)W.Borysiak[iin.],Kodekscywilny.Komentarz,t.3,Spadki
(art.922-1088KC),red.K.Osajda,Warszawa2013,s.258.
26