Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
konkurencjazestronybankówrosyjskichbyłasłaba,aprzekupnośćurzędników
carskichusuwaławszystkieprzeszkody.Rosyjskisystembankowybyłscen-
tralizowany;abyrozpocząćdziałalność,bankimusiałyotrzymaćkoncesjęod
MinisterstwaFinansów,któremogłocofnąćkoncesjębankomnieprzestrzegają-
cymprzepisów.Podobniejakwwieluinnychkrajachświata,wRosjiwprowadzo-
nopodziałbankównadetaliczneiinwestycyjne(pierwszeznichbyłynazywane
bankamihandlowymi,adrugie–ziemskimi).Bankidetaliczneprzyjmowały
główniedepozytykrótkoterminoweodosóbfizycznychilokatybieżące,amogły
inwestowaćpieniądzetylkonakrótkiokres.Nazwa,,bankihandlowe’’pochodzi
stąd,żewiększośćkrótkoterminowychpożyczekudzielanychprzeztebankito
kredytobrotowydlaprzedsiębiorstwhandlowychisklepów.Bankiinwestycyjne
przyjmowałynatomiastlokatyprzedsiębiorstw,znacznączęśćznich–nadłuższe
okresy.Mogłyonetakżeinwestowaćpieniądzenadłuższeokresy,dogłównych
sferichdziałalnościnależałbowiemkredytinwestycyjny.
Podziałbankównadetaliczneiinwestycyjne,wprowadzonywEuropie
zachodniejwpierwszejpołowieXIXwieku,przetrwałtamdolatsześćdziesiątych
naszegostulecia,wJaponiizostałzlikwidowanydopierood1995roku,awSta-
nachZjednoczonychwlatach1999–2004.WRosjicarskiejpodziałtenzaos-
trzonoprzezrozmaiteukazywydawaneprzezMinisterstwoFinansów,które
wprowadziłom.in.wymaganiadotyczącezabezpieczeńkredytów.Wpraktyce
większympolskimbankomudawałosięobchodzićwiększośćrestrykcyjnych
przepisów,awraziekonieczności–zdobywaćniezbędne,,derogacje’’.Małe
bankispółdzielczeisamopomocowerejestrowałysięnajczęściejniejakobanki,
alepodinnyminazwami(głównie–jakokasyitowarzystwa).
Historycznądatądlapolskiejbankowościjestrok1870,kiedytopowstał
pierwszypolskibankukonstytuowanyjakospółkaakcyjna–byłtoBank
HandlowySA
6
.Wkorzystnejsytuacjirozwijałsięonbardzoszybko.Byłtobank
uniwersalny,finansującygłównieprzemysł,handelikoleje.Wpóźniejszym
okresieutworzonoliczneinnepolskiebanki.Wrazzpowstaniemnowoczesnych
bankówobserwujemyzanikaniedawnych,,domówbankowych’’.
SiećbankowąnaobszarzeKrólestwaKongresowegouzupełniałaspółdziel-
czośćkredytowa–byłytowistociemałebankispółdzielczeisamopomocowe
działającepodróżnyminazwami,najczęściejjakotowarzystwawzajemnego
kredytu,towarzystwapożyczkowo-oszczędnościoweikasypożyczkoweprzemys-
łowe.W1913rokuspółdzielczośćkredytowaKrólestwaKongresowegoliczyła
około390000członków.
Natereniezaborupruskiegoiaustriackiegoprawobankowebyłobardziej
liberalne.Istotnyproblemsprawiałanatomiastkonkurencjazestronysilnych
bankówniemieckich,austriackich,atakżezinnychkrajów(m.in.Belgii,Francji,
Anglii).Wtejsytuacjipierwszerozwinęłysiępolskiebankispółdzielcze
isamopomocowe.
6
JednymztwórcówBankuHandlowegoSAbyłLeopoldKronenberg,zaśakcjonariuszami
BankuHandlowegozostalitakżeinnifinansiściorazarystokracizKrólestwaPolskiego.
19
