Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zasadytransportubłonowego
3.Dwuwarstwylipidowesąnatomiastwysocenieprzepuszczalnedla
wszystkichsubstancjinaładowanych,wtymjonównieorganicznych,
nawetjeślisąonebardzomałe.Ładunekcząsteczekiichsilneprzyciąż
ganieelektrycznedocząsteczekwodyuniemożliwiająnaładowanym
cząsteczkomwejściedowęglowodorowegordzeniadwuwarstwy.Tak
więcpozbawionebiałekdwuwarstwylipidowesąmiliard(10
9
)razybarż
dziejprzepuszczalnedlawodyniżdlatakmałychjonówjakNa
+
lubK
+
.
Stężeniajonówwewnątrzkomórkiróżniąsiębardzo
odichstężeńnazewnątrz
Ponieważdwuwarstwylipidowesąnieprzepuszczalnedlajonównieorgaż
nicznych,komórkiutrzymująwewnętrznyskładjonowybardzoodmienny
odtego,jakiistniejewichotoczeniu.Różnicetesąkluczowedlaprzeżycia
ifunkcjonowaniakomórek.Najważniejszymidlakomórekjonaminieorgaż
nicznymisąNa
+
,K
+
,Ca
2+
,Cl
–
,iH
+
(protony).Ichprzechodzenieprzezbłony
komórkowestanowiistotnączęśćwieluprocesówkomórkowych,ale
chybanajbardziejuderzającymprzykłademjestsyntezaATPprowadzona
przezwszystkiekomórki(coomówimywrozdz.14)idziałaniekomórek
nerwowych(oczymbędziemymówićpóźniej).
NazewnątrzkomórkiNa
+
jestnajliczniejszymdodatnionaładowanym
jonem(kationem),podczasgdyK
+
jestjonemnajliczniejwystępującym
wjejwnętrzu(tab.12.1).Abykomórkaniezostałarozerwanaprzezsiły
elektryczne,liczbaładunkówdodatnichwewnątrzkomórkimusibyćrówż
noważonaprzezprawietakąsamąliczbęładunkówujemnych,przyczym
tosamodotyczyładunkówwotoczeniukomórki.DużestężenieNa
+
na
zewnątrzkomórkijestzrównoważonegłównieprzezzewnątrzkomórż
kowejonyCl
–
,podczasgdydużestężenieK
+
wewnątrzkomórkijestzrówż
noważoneprzezcałyzestawujemnienaładowanychorganicznychinież
organicznychjonów(anionów),wtymkwasynukleinowe,białkailiczne
metabolitywewnątrzkomórkowe(patrztab.12.1).
Różnicewstężeniujonównieorganicznychwpoprzek
błonykomórkowejtworząpotencjałbłonowy
Chociażładunkielektrycznewewnątrzinazewnątrzkomórkisąutrzymyż
wanewewzględnejrównowadze,możesiępojawićmałynadmiarładunż
kówdodatnichlubujemnych.Zagęszczenietychładunkówjestnajwiękż
szewbezpośrednimsąsiedztwiebłonykomórkowej.Obecnawpoprzek
399
TABELA12.1.PORÓWNANIESTĘŻEŃJONÓWNAZEWNĄTRZIWEWNĄTRZTYPOWEJKOMÓRKISSAKA
Jon
Kationy
Na+
K+
Mg2+
Ca2+
H+
Aniony**
Cl–
Stężeniewewnątrzkomórkowe(mM)
5–15
140
0,5*
10–4*
7×10–5(10–7,2M,czylipH7,2)
5–15
Stężeniezewnątrzkomórkowe(mM)
145
5
1–2
1–2
4×10–5(10–7,4M,czylipH7,4)
110
*PodanestężeniaMg2+iCa2+dotycząwolnychjonów.Wkomórkachjestłącznieokoło20mMMg2+i1–2mMCa2+,alewiększość
tychjonówjestzwiązanazbiałkamiiinnymicząsteczkamiorganicznymi,awprzypadkuCa2+przechowywanajestwróżnychorganellach.
**OpróczCl–komórkazawierawieleinnychanionówniewymienionychwtejtabeli.Wrzeczywistościwiększośćskładnikówkomórki
maładunekujemny(HCO3–,PO43–,białka,kwasynukleinowe,metabolityzawierającegrupyfosforanoweikarboksyloweitp.).
