Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
żeniajonuczysubstancjipoobustronachbłony.Dyfuzjazłożonazachodziwzdłuż
gradientustężenia,jednakwpływnatempoprzenikaniaprzezbłonęmatakżegra-
dientpotencjałuelektrycznegoigradientciśnieniaosmotycznego.Dyfuzjaułatwio-
nazachodziprzyudzialenośników,któreprzenosząsubstancjewnikająceprzez
błonę.Wbłonachbiologicznychfunkcjonujątakżekanałyjonowezbudowanezin-
tegralnychbiałekbłonowych.Przezteotworybiałkoweprzemieszczanesąjonyoraz
małezwiązkiorganiczne.Kanałycharakteryzująsięwysokąspecyficznościąwzglę-
demtransportowanegojonu.Mechanizmkontrolującyotwieranieizamykaniekana-
łu(tzw.bramkowanie)poleganazmianachpotencjałuelektrycznegobłony.Udział
wtymmechanizmiemajątakżewtórneprzekaźnikiinformacji(np.Ca2+),lipidowe
składnikibłonorazenzymykontrolująceprzyłączanie(kinazy)lubusuwanie(fosfa-
tazy)resztfosforanowychzbiałkakanałowego.Procesfosforylacjibądźdefosfory-
lacjiprowadzidouaktywnienia(otwarcia)bądźinaktywacji(zamknięcia)kanału
(rys.8).Wbłonachistniejątakżespecjalnekanaływodne,zwaneakwaporynami,
przezktóremigrujewodadownętrzakomórki.Kanałytakiewystępująprzede
wszystkimwplazmolemieitonoplaście.
Rys.8.Podjednostkowabudowakanałuwapniowego(wg:Kwiatkowska1991.Post.Bioch.37,122,
zmodyf.)
Aktywneprzenikanieprzezbłonyjonówizwiązkówchemicznychwymaga
dopływuenergiimetabolicznej,którasłużypolaryzacjielektrochemicznejbłon
iwytwarzaniusiłytransportowej.Polaryzacjaelektrochemicznaplazmolemyito-
noplastuzachodziprzyudzialepompjonowych,głównieH+-ATPazy-pompy
protonowej(rys.9).Pompaprotonowatransportujejednokierunkowoprotony
zcytoplazmynazewnątrzkomórkilubzcytoplazmydowakuoli,coprowadzido
niejednorodnegorozmieszczeniaprotonówpoobustronachbłonipowstaniagra-
dientupotencjałuelektrochemicznegoH+igradientupH.Jesttotzw.transport
22
