Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
550
18-HELOWCE
OutworzeniuzwiązkujonowegoO2PtF6ztlenuizPtF6decydujenietylkozdol-
nośćcząsteczkiPtF6doodbieraniaelektronów,alerównieżcząsteczkiO2doichod-
dawania.MiarątejostatniejzdolnościjestenergiajonizacjicząsteczkiO2wynosząca
1,177MJ·mol–1.Energiatatylkonieznaczniesięróżniodenergiijonizacjiksenonu
równej1,170MJ·mol–1.WłaśnietenfaktnasunąłBartlettowimyśl,żedziałającheksa-
fluorkiemplatynynaksenonmożnabyłobyuzyskaćzwiązekanalogicznydoheksaflu-
oroplatynianuditlenu.Przypuszczenietozostałoistotniepotwierdzone.Działająckse-
nonemnaheksafluorekplatynywtemperaturzepokojowej,Bartlettstwierdziłtworzenie
sięczerwonopomarańczowegostałegoheksafluoroplatynianuksenonu:
Xe+PtF6=XePtF6
Związektenmabudowęjonową,jesttrwaływtemperaturzepokojowej,wpróżnidajesię
przesublimować.Ogrzewanywtemperaturachpowyżej430Koddajeczęściowoksenon
iprzechodziwzwiązekoskładzieXe(PtF6)2,ciałostałeobarwieczerwonej.XePtF6
ulegagwałtownejreakcjihydrolizy:
2XePtF6+6H2O=2Xe+O2+12HF+2PtO2
OdkrycieBartlettastałosiębodźcemdopodjęcianowychpracnadsynteząpołączeń
helowców.Wwynikutychpracwkońcu1964r.znanojużok.40połączeńksenonu,
atakżekryptonu,główniezfluoremitlenem,orazwiedziano,żemożnatakżeotrzy-
maćpewnepołączeniaradonu(fluorki).Nieudałosięnatomiastuzyskaćpołączeńhelu
ineonu.Wtymrozdzialezostanąomówionetylkotespośródzwiązkówhelowców,które
sąlepiejpoznaneimajądlachemiitychpierwiastkówwiększeznaczenie.
MożliwośćbezpośredniejreakcjipomiędzyksenonemafluoremwykazaliClaassen,
MalmiSeligwkilkatygodnipootrzymaniuprzezBartlettapierwszegozwiązkukse-
nonuwpostaciXePtF6.Autorzyciotrzymalitetrafluorekksenonu,ogrzewającwza-
mkniętymnaczyniuniklowymmieszaninęksenonuifluoruwtemp.670Kinastępnie
gwałtownieochładzającjądotemperaturypokojowej.Obecniejestznanychwieleinnych
fluorkówotrzymywanychwreakcjigazuszlachetnegobezpośredniozfluoremlubtakimi
środkamifluorującymi,jakOF2iPtF6.Stosujesięprzytymzależnieodpotrzebypod-
wyższonetemperaturyiciśnienia,wyładowaniaelektryczne,naświetlaniepromieniami
nadfioletowymiitp.
Wewszystkichfluorkach,podobniezresztąjakwinnychzwiązkach,helowcewystę-
pująnadodatnichstopniachutlenienia,przyczymprzyjmująstopieńutlenieniaodIdo
VIII.
18.5.1.ZWIĄZKIKSENONU,KRYPTONU
IRADONUZHALOGENAMI
Spośródpołączeńgazówszlachetnychzpierwiastkamigrupy17.układuperiodycz-
negonajważniejszesązwiązkiksenonuzfluorem,zktórychotrzymujesięwieleinnych
połączeńtegopierwiastka.
