Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.Podstawyfizjologiizwierząt
Dyfuzja
Dyfuzjajestprocesem,wktórymcząsteczkichemicznelubjony
rozprzestrzeniająsięwśrodowiskuzgodniezróżnicąstężeń.
Wśrodowiskuwodnymwyróżniamy3rodzajedyfuzji:
•
dyfuzjaprostajesttransportembiernympolegającym
naprzemieszczaniusięsubstancjielektrycznieobojętnych
zgodniezgradientemstężeńibeznakładuenergii
zgodniezprawemFicka.Wtakisposóbtransportowane
sąprzezbłonybiologicznemałocząsteczkowesubstancje
rozpuszczalnewtłuszczach(np.O
2
,N
2
iCO
2
,alkoholety-
lowy);
•
dyfuzjazłożonajesttorodzajtransportu,wktórym
opróczgradientustężeńistotneznaczeniemagradient
ciśnieniahydrostatycznegolubgradientpotencjałuelek-
trycznego.Wtakisposóbtransportowaneprzezbłonęczą-
steczkiobdarzoneładunkiemelektrycznym-np.jonyNa
+
,
K
+
,Cl
-
;
•
dyfuzjaułatwionapoleganatransporciecząsteczek
lubjonówzwykorzystaniembiałeknośnikowych.Wten
sposóbtransportowanesąsubstancjenierozpuszczalne
wtłuszczach,ośrednicycząsteczekwiększejodśrednicy
porówwbłonie,np.glukozaiaminokwasy.Cząsteczkiprze-
noszonejsubstancjiłącząsię,pojednejstroniebłony,zno-
śnikiemiwpostacikompleksówdyfundująprzezbłonę.
Pozakończeniutransportukompleksyulegajądysocjacji.
Przetransportowanecząsteczkipozostająwnowymśrodo-
wisku,natomiastbiałkanośnikowedyfundująprzezbłonę
dopozycjiwyjściowej.Tenrodzajtransportuprzypisujesię
białkomintegralnym,któreokreślasiębiałkamitranspor-
tującymi(nośnikowymi).Wdyfuzjiułatwionejmogąbrać
udziałdwarodzajebiałeknośnikowych:
•
uniporter–transportujetylkojednąsubstancjęwjed-
nymkierunku(ryc.1.12A);
•
kotransporter-transportujerównocześniedwieczą-
steczkilubwięcej.Jeżelitransportujedwiecząsteczki
wtymsamymkierunkujestokreślanyjakosymporter
(ryc.1.12B),ajeżeliwprzeciwnychkierunkachjakoanty-
porter(ryc.1.12C).
30
