Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1n
Elementymineralogii
1.1.
Wstęp
Minerał(ang.mineral)topierwiastekrodzimylubzwiązekchemiczny,charakte-
ryzującysięstałymstanemskupieniaorazuporządkowanąbudowąwewnętrz-
ną.Mineraływystępującewprzyrodzietworząsięwsposóbnaturalnynadro-
dzeprocesówgeologicznych(krystalizacjazmagmyiutworówpomagmowych,
wietrzenie,chemicznewytrącaniezwód,metamorfizm)lubkosmologicznych.
Badaniemminerałówzajmujesięmineralogia(ang.mineralogy).Jejgłównymza-
daniemjestpoznaniewewnętrznejbudowyminerału,morfologiijegokryszta-
łów,genezy,chemizmuorazwarunkówwystępowania.
Obecnieznanychjestponad4830minerałów,około100nowychopisywanych
jestcoroku(http://www.ima-mineralogy.org/index.htm).Zaledwieokoło200
spośródwszystkichminerałówstanowipodstawoweskładnikiskałbudujących
skorupęziemską.Minerałytenazywanesąminerałamiskałotwórczymi(ang.
rock-formingminerals).
Wśródminerałów,któreniemająznaczeniaskałotwórczego,ważnąrolęod-
grywająminerałyzłożowe(ang.oreminerals),doktórychnależąm.in.rudyże-
laza(piryt,limonit,magnetyt,hematyt),rudyaluminium(boksyt),rudycynku
iołowiu(galena,sfaleryt),kruszcemetalikolorowych(rudymiedzi),czykruszce
metaliszlachetnych(złota,srebra,platyny).
Niektóreminerałysąbardzocenionezewzględunarzadkośćwystępowania,
atakżenieprzeciętnewłaściwościfizyczne,związanezichbarwą,przezroczysto-
ścią,twardością.Diament,szafir,szmaragdczyrubinnazywanesąkamieniami
szlachetnymi(ang.gemstones),mniejcennezaliczanesądokamienipółszlachet-
nych(agat,turkus,opal).
Minerałypowstająwprocesiekrystalizacji(ang.crystallization).Wdogod-
nychwarunkachnastępujeswobodnywzrostkryształu,któryograniczonyjest
ścianamiwielobocznymi,przecinającymisięwzdłużkrawędzizbiegającychsię
wnarożach.Kryształ(ang.crystal)jestciałemfizyczniejednorodnym,anizotro-
powymouporządkowanejbudowiewewnętrznej.Jednorodnośćfizycznaozna-
cza,żewkażdympunkciekryształwykazujejednakowewłasnościskalarne,np.
ciężarwłaściwy.Natomiastanizotropiakryształupoleganatym,iżwłasnościfi-
