Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jestgłównymskładnikiemgabra)orazmetamorficznych.Stosunkowoszybko
ulegająwietrzeniu,dostarczającglebiewielucennychskładników(tab.1.1).
Amfibolesągłówniereprezentowaneprzezhornblendę,którajestuwod-
nionymglinokrzemianemNa,Ca,MgiFe.Hornblendawystępujewwieluska-
łachmagmowychorazmetamorficznych.Możnajązaobserwowaćzwłaszcza
wandezycie,wktórymwidocznajestwformieczarnychwydłużonychsłup-
ków.Matwardośćpodobnądopiroksenówipodobniejakonełatwowietrzeje,
wzbogacającmateriałglebowywskładnikipokarmowedlaroślin.
Oliwinysąważnymiminerałamiskałotwórczymizasadowychiultrazasa-
dowychskałmagmowych.IchprzedstawicielamisąforsterytMg
2[SiO
4]oraz
fojaitFe
2[SiO
4].Sątonajłatwiejulegającewietrzeniuminerałyskałotwórcze
skałmagmowychiztegowzględuniewystępująwskałachosadowychani
wglebachi
Tlenkiiwodorotlenkiżelazawystępująwwieluskałach.MagnetytFeO
iFe
2
O
3
nadajeczarnezabarwieniebazaltom,hematytFe
2
O
3
-zabarwianaczer-
wonoryolity,melafiryorazniektórepiaskowceizlepieńce.Napodmokłych
terenach,wwynikuprocesówbiochemicznychioksydacyjnych,częstotworzy
sięlimonitFe
2O
3inH
2O,stanowiącymieszaninęzwiązkówżelazaoróżnym
stopniuuwodnienia(getyt,lepidokrokoitiinne).Limonit(Fe
2O
3inH
2O)wy-
stępujewpostaciziemistychskupieńobarwierdzawej,żółtej,brunatnej.Bar-
dzoczęstojestspotykanywskałachosadowych.Tlenkiżelaza,wtymlimonit,
nadająbarwęzwietrzelinomiczęstopojawieniesiębrunatnieniastanowido-
wódnarozpoczęcieprocesuwietrzenia.Związkiżelazasąpospolitewglebach,
gdziebiorąudziałwprocesachoksydacyjno-redukcyjnych.Ponadtohematyt,
getyt,limonitiinnewodorotlenkiFenadająniektórympoziomomglebowym
charakterystyczneczerwonelubbrunatnezabarwienie.
Kalcyt[CaCO
3
]jestgłównymminerałemosadowychskałwęglanowych
(wapieni,margli,opok),występujetakżewskałachprzeobrażonych(np.mar-
murach).Najczęściejtworzyskupieniazbite,spotykasięteżdobrzewy-
kształconekryształy,obogactwiepostaci.Jestbezbarwny,najczęściejjednak
wykazujebarwębiałąlubjestjasnozabarwiony.Jestminerałemmiękkim
(twardość3).Charakterystycznąjegocechąjestreakcjaz10%HCl,podczas
którejwydzielasięCO
2
,powodująctzw.burzenie.Jestonbardzoważnymskład-
nikiemglebwpływającymnaszeregichwłaściwości.Stanowigłówneźródło
wapnia,któregojonyregulująodczynglebyipoprawiająjejstrukturę.Kalcyt
znajdujepowszechnezastosowaniejakośrodekodkwaszającyglebęprzyza-
bieguwapnowania.
Dolomit[CaMg(CO
3
)
2
]jestminerałembiałym,szarym,anawetżółta-
wym,występującymwskałachosadowych:dolomitach,wapieniachiinnych.
ĆWICZENIE1
27
