Podstawy mikrobiologii i epidemiologii szpitalnej

Małgorzata Bulanda, Sława Szostek

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-200-6078-2

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

394

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Podstawy mikrobiologii i epidemiologii szpitalnej. Red. Bulanda, Małgorzata; Szostek, Sława . : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2020, 394 s. ISBN 978-83-200-6078-2

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Bulanda, M.

A2 Szostek, S.

T1 Podstawy mikrobiologii i epidemiologii szpitalnej

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

YR 2020

SN 978-83-200-6078-2

Bibliografia BibTex:

@Book{ 225261, author = "", editor = "Bulanda, Małgorzata and Szostek, Sława", title = "Podstawy mikrobiologii i epidemiologii szpitalnej", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2020", address = "", isbn = "978-83-200-6078-2" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Bulanda, Małgorzata

ED - Szostek, Sława

TI - Podstawy mikrobiologii i epidemiologii szpitalnej

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY -

PY - 2020

SN - 978-83-200-6078-2

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Bulanda, Małgorzata; Szostek, Sława. Podstawy mikrobiologii i epidemiologii szpitalnej [baza danych online] : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2020 [dostęp: 22 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/podstawy-mikrobiologii-i-epidemiologii-szpitalnej-malgorzata-bulanda-slawa-225261.

bakterie, wirusy, diagnostyka, priony, bioterroryzm, drobnoustroje, dezynfekcja, mikrobiologia lekarska, grzyby i pasożyty, szczepionki, sterylizacja, zakażenia szpitalne, mykologia, epidemiologia szpitalna, surowice odpornościowe, badania mikrobiologiczne

Nowoczesny podręcznik z zakresu mikrobiologii i epidemiologii szpitalnej przygotowany przez znanych i cenionych specjalistów oraz wieloletnich dydaktyków. W przystępny sposób omówiono poszczególne grupy drobnoustrojów oraz ich chorobotwórczość, bi...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-200-6078-2

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

394

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

1. IMMUNOLOGIA Marta Ciszek-Lenda 18
1.1. Definicje18
1.2. Odpowiedź immunologiczna20
1.3. Budowa układu immunologicznego23
1.3.1. Narządy układu immunologicznego23
1.3.2. Komórki układu immunologicznego24
1.4. Budowa i funkcje przeciwciał27
1.5. Mediatory układu immunologicznego29
1.5.1. Dopełniacz29
1.5.2. Cytokiny31
1.6. Odporność wrodzona (nieswoista) w zakażeniach33
1.7. Odporność nabyta (swoista) w zakażeniach36
1.8. Mechanizmy unikania odpowiedzi immunologicznej przez drobnoustroje40
1.8.1. Mechanizmy unikania odpowiedzi immunologicznej przez wirusy40
1.9. System odporności skórnej SALT41
1.8.2. Mechanizmy unikania odpowiedzi immunologicznej przez bakterie41
1.8.3. Mechanizmy unikania odpowiedzi immunologicznej przez pasożyty41
1.8.4. Mechanizmy unikania odpowiedzi immunologicznej przez grzyby chorobotwórcze41
1.10. System odporności błon śluzowych MALT42
1.11. Reakcje nadwrażliwości43
1.11.1. Nadwrażliwość typu I – alergia anafilaktyczna44
1.11.2. Nadwrażliwość typu II – cytotoksyczno-cytolityczna46
1.11.3. Nadwrażliwość typu III – alergia kompleksów immunologicznych47
1.11.4. Nadwrażliwość typu IV – komórkowa49
1.12. Zjawiska autoimmunizacyjne i immunosupresja51
1.13. Metody immunologiczne (reakcja antygen–przeciwciało)54
1.13.1. Testy precypitacyjne55
1.13.2. Testy aglutynacyjne55
1.13.3. Odczyn wiązania dopełniacza57
1.13.4. Testy immunoenzymatyczne i immunofluorescencyjne (IF)58
2. SZCZEPIONKI I SUROWICE ODPORNOŚCIOWE Hanna Czajka60
2.1. Definicje60
2.2. Immunoprofilaktyka zakażeń bakteryjnych63
2.3. Immunoprofilaktyka zakażeń wirusowych66
2.4. Zalecane schematy szczepień68
3. PODSTAWOWE POJĘCIA Z EPIDEMIOLOGII ZAKAŻEŃ Małgorzata Bała72
3.1. Definicje72
3.2. Podstawowe pojęcia opisujące model choroby zakaźnej73
3.3. Zapobieganie zakażeniom i chorobom zakaźnym i ich zwalczanie75
3.4. Pojęcia związane z rozpowszechnieniem chorób zakaźnych/zakażeń w populacji76
3.5. Podstawowe miary stosowane w epidemiologii76
4. MIKROBIOM CZŁOWIEKA I JEGO ROLA W ZDROWIU I CHOROBIE78
4.1. Definicje Tomasz Gosiewski78
4.2. Wprowadzenie Tomasz Gosiewski78
4.3. Mikrobiota przewodu pokarmowego Tomasz Gosiewski80
4.3.1. Rozwój mikrobiomu w przewodzie pokarmowym81
4.4. Mikrobiota jamy ustnej i układu oddechowego Dominika Salamon82
4.5. Mikrobiota skóry Dominika Salamon83
4.6. Mikrobiota dróg moczowo-płciowych Magdalena Strus84
5. SPOSOBY POBIERANIA I PRZESYŁANIA MATERIAŁÓW DO BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Monika Pomorska-Wesołowska88
5.1. Wprowadzenie88
5.2. Zasady podstawowe (ogólne)89
5.3. Zabezpieczenie materiału biologicznego do badań mikrobiologicznych90
5.4. Szczegółowe zasady dotyczące pobierania materiałów biologicznych do diagnostycznych badań bakteriologicznych99
5.4.1. Krew99
5.4.2. Materiał ze skóry, tkanek miękkich i ran102
5.4.3. Mocz103
5.4.4. Kał104
5.5. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań mykologicznych105
5.6. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań wirusologicznych105
5.7. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań parazytologicznych106
6. BAKTERIOLOGIA OGÓLNA 108
6.1. Budowa i fizjologia bakterii Artur Dr zewiecki108
6.2. Klasyfikacja bakterii Artur Dr zewiecki111
6.3. Patogeneza zakażeń bakteryjnych Artur Dr zewiecki111
6.4. Genetyka bakterii Agnieszka Chmielarczyk113
6.4.1. Struktura i replikacja DNA113
6.4.2. Zmienność genetyczna bakterii114
6.4.3. Wymiana DNA między komórkami bakteryjnymi114
6.5. Podstawy diagnostyki laboratoryjnej zakażeń wywołanych przez bakterie115
6.5.1. Mikroskopia, metody hodowlane, identyfikacja Dorota Romaniszyn115
6.5.2. Badania serologiczne Iwona Żak121
6.5.3. Metody molekularne Tomasz Gosiewski123
6.6. Chemioterapia zakażeń bakteryjnych Artur Dr zewiecki126
6.6.1. Leki przeciwbakteryjne126
6.6.2. Metody badania lekowrażliwości130
7. BAKTERIOLOGIA SZCZEGÓŁOWA 134
7.1. Pałeczki Gram-ujemne z rzędu Enterobacterales Agnieszka Chmielarczyk134
7.1.1. Escherichia coli (E. coli)135
7.1.2. Rodzaj Salmonella136
7.1.3. Rodzaj Shigella137
7.1.4. Rodzaj Klebsiella138
7.1.5. Rodzaj Proteus138
7.1.6. Rodzaj Yersinia139
7.1.7. Rodzaje: Enterobacter, Citrobacter, Morganella, Providencia, Serratia139
7.1.8. Pałeczki Gram-ujemne z rodziny Vibrionaceae140
7.2. Pałeczki Gram-ujemne niefermentujące glukozy Dorota Ochońska142
7.2.1. Rodzaj Pseudomonas142
7.2.2. Rodzaj Acinetobacter142
7.3. Pozostałe pałeczki Gram-ujemne: Campylobacter, Helicobacter, Haemophilus, Bordetella, Pasteurella, Brucella, Francisella, Legionella Stefania Giedr ys-Kalemba144
7.2.3. Rodzaj Stenotrophomonas144
7.2.4. Rodzaj Burkholderia144
7.3.1. Rodzaj Campylobacter144
7.3.2. Rodzaj Helicobacter145
7.3.3. Rodzaj Haemophilus145
7.3.4. Rodzaj Bordetella146
7.3.5. Rodzaj Pasteurella147
7.3.6. Rodzaj Brucella147
7.3.7. Rodzaj Francisella147
7.4. Laseczki Gram-dodatnie sporujące Piotr Kochan148
7.3.8. Rodzaj Legionella148
7.4.1. Rodzaj Bacillus148
7.4.2. Rodzaj Clostridium oraz Clostridioides difficile (dawniej Clostridium difficile)150
7.5. Laseczki Gram-dodatnie niesporujące Tomasz Gosiewski152
7.5.1. Corynebacterium diphteriae152
7.5.2. Rodzaj Listeria152
7.6. Ziarenkowce Gram-dodatnie Monika Br zychczy-Włoch153
7.6.1. Rodzaj Staphylococcus153
7.6.2. Rodzaj Micrococcus154
7.6.3. Rodzaj Streptococcus154
7.6.4. Rodzaj Enterococcus155
7.7. Ziarenkowce Gram-ujemne Monika Br zychczy-Włoch156
7.7.1. Rodzaj Neisseria156
7.8. Bakterie beztlenowe Anna Białecka157
7.8.1. Beztlenowe pałeczki Gram-ujemne157
7.8.2. Rodzaj Bacteroides158
7.8.3. Rodzaj Prevotella158
7.8.4. Rodzaj Fusobacterium159
7.8.5. Rodzaj Porphyromonas159
7.8.6. Beztlenowe ziarenkowce Gram-ujemne160
7.8.7. Beztlenowe ziarenkowce Gram-dodatnie160
7.9. Rodzaj Gardnerella, Lactobacillus, Bifidobacterium Magdalena Strus163
7.9.1. Rodzaj Gardnerella163
7.9.2. Rodzaj Lactobacillus163
7.10. Promieniowce Dorota Romaniszyn164
7.10.1. Rodzaj Actinomyces164
7.9.3. Rodzaj Bifidobacterium164
7.11. Prątki Ewa Augustynowicz-Kopeć, Anna Zabost165
7.10.2. Rodzaj Nocardia165
7.11.1. Rodzaj Mycobacterium166
7.11.2. Mycobacterium leprae169
7.12. Krętki Piotr Kochan170
7.12.1. Rodzaj Borrelia171
7.12.2. Rodzaj Leptospira172
7.13. Mykoplazmy Małgorzata Biernat- Sudolska173
7.13.1. Mykoplazmy płciowe174
7.13.2. Mycoplasma pneumoniae174
7.14. Chlamydie Barbara Zawilińska175
7.14.1. Chlamydia trachomatis176
7.14.2. Chlamydia pneumoniae177
7.14.3. Chlamydia psittaci177
7.15. Riketsje Barbara Zawilińska178
7.15.1. Rodzina Rickettsiaceae178
7.15.2. Rodzina Anaplasmataceae179
7.15.3. Rodzina Coxiellaceae179
8. WIRUSOLOGIA OGÓLNA Barbara Zawilińska 182
8.1. Charakterystyka, budowa i klasyfikacja wirusów182
8.1.1. Definicje182
8.1.2. Charakterystyka wirusów182
8.1.3. Struktura wirusów183
8.1.4. Wrażliwość na czynniki fizyczne i chemiczne184
8.1.5. Klasyfikacja wirusów185
8.2. Fazy replikacji wirusowej187
8.3. Mechanizmy patogenezy zakażeń wirusowych188
8.3.1. Relacje wirus–komórka188
8.3.2. Relacje wirus–organizm189
8.4. Epidemiologia zakażeń wirusowych193
8.5. Podstawy diagnostyki wirusologicznej195
8.5.1. Metody izolacji wirusów196
8.5.2. Metody serologiczne197
8.6. Leki przeciwwirusowe198
8.5.3. Metody molekularne198
9. WIRUSOLOGIA SZCZEGÓŁOWA 202
9.1. Wirusy DNA202
9.1.1. Herpeswirusy Barbara Zawilińska202
9.1.2. Adenowirusy Małgorzata Biernat- Sudolska209
9.1.3. Parwowirusy Małgorzata Biernat- Sudolska210
9.1.4. Pokswirusy Barbara Zawilińska211
9.1.5. Poliomawirusy Sława Szostek212
9.1.6. Papillomawirusy Sława Szostek213
9.2. Wirusy RNA214
9.2.1. Ortomyksowirusy Małgorzata Biernat- Sudolska214
9.2.2. Paramyksowirusy i pneumowirusy Małgorzata Biernat- Sudolska216
9.2.3. Koronawirusy Barbara Zawilińska219
9.2.4. Pikornawirusy Sława Szostek221
9.2.5. Togawirusy i wirus różyczki Barbara Zawilińska224
9.2.6. Flawiwirusy Małgorzata Biernat- Sudolska225
9.2.7. Rotawirusy, kaliciwirusy, astrowirusy Małgorzata Biernat- Sudolska229
9.2.8. Rabdowirusy Małgorzata Biernat- Sudolska231
9.2.9. Retrowirusy Barbara Zawilińska232
9.2.10. Wirusy wywołujące zapalenie wątroby Marta Wróblewska237
9.3. Wirusy gorączek krwotocznych Marta Wróblewska244
10. PRIONY Marta Wróblewska 248
10.1. Wprowadzenie248
10.2. Źródło i drogi zakażenia248
10.3. Patogeneza i objawy kliniczne249
10.4. Diagnostyka250
10.5. Profilaktyka251
11. MYKOLOGIA Magdalena Skóra, Paweł Krzyściak 252
11.1. Ogólna charakterystyka grzybów252
11.1.1. Morfologia252
11.1.2. Fizjologia253
11.1.3. Występowanie255
11.1.4. Klasyfikacja256
11.2. Chorobotwórczość grzybów257
11.2.1. Grzybice257
11.3. Leki przeciwgrzybicze265
11.4. Szczegółowa charakterystyka wybranych grzybów267
11.4.1. Drożdże267
11.4.2. Pleśnie272
11.4.3. Dermatofity274
11.4.4. Grzyby dymorficzne275
12. PARAZYTOLOGIA 278
12.1. Podstawowe pojęcia z zakresu parazytologii Agata Pietrzyk278
12.1.1. Rodzaje pasożytów i żywicieli278
12.2. Epidemiologia i profilaktyka chorób pasożytniczych Piotr Kochan279
12.1.2. Intensywność i ekstensywność zarażenia279
12.3. Pierwotniaki280
12.3.1. Giardia intestinalis Agata Pietrzyk280
12.3.2. Entamoeba histolytica (pełzak czerwonki) Agata Pietrzyk282
12.3.3. Balantidium coli (szparkosz okrężnicy) Agata Pietrzyk283
12.3.4. Cryptosporidium spp. Agata Pietrzyk284
12.3.5. Trichomonas vaginalis (rzęsistek pochwowy) Piotr Kochan285
12.3.6. Rodzaj Plasmodium Dominika Salamon286
12.3.7. Rodzaj Trypanosoma Dominika Salamon289
12.3.8. Rodzaj Leishmania Dominika Salamon289
12.3.9. Toxoplasma gondii Agata Pietrzyk290
12.4. Robaki292
12.4.1. Nicienie Agata Pietrzyk, Piotr Kochan, Dominika Salamon292
12.4.2. Tasiemce Agata Pietrzyk, Piotr Kochan300
12.4.3. Przywry Dominika Salamon306
12.5. Ektopasożyty Dominika Salamon308
13. DEZYNFEKCJA I STERYLIZACJA Anna Różańska 312
13.1. Metody dezynfekcji i ich zastosowanie313
13.2. Charakterystyka substancji chemicznych wykorzystywanych w dezynfekcji w jednostkach opieki zdrowotnej316
13.2.1. Alkohole316
13.2.2. Nadtlenek wodoru316
13.2.3. Aldehydy317
13.2.4. Czwartorzędowe związki amoniowe318
13.2.5. Fenol318
13.2.6. Związki chloru318
13.2.7. Kwas nadoctowy319
13.2.8. Jodofory319
13.2.9. Inne metody dezynfekcji319
13.2.10. Metody sterylizacji i jej zastosowanie320
13.2.11. Kontrola procesu sterylizacji322
13.2.12. Organizacja procesów sterylizacji na terenie szpitala323
14. ZAKAŻENIA ZWIĄZANE Z OPIEKĄ ZDROWOTNĄ 324
14.1. Wprowadzenie. Czynniki ryzyka zakażeń związanych z opieką zdrowotną Jadwiga Wójkowska-Mach324
14.2. Higiena rąk Anna Różańska, Jadwiga Wójkowska-Mach326
14.3. Izolacja pacjentów Jadwiga Wójkowska-Mach, Anna Różańska330
14.4. Podstawy kontroli i nadzoru nad zakażeniami związanymi z opieką zdrowotną Jadwiga Wójkowska-Mach333
14.5. Zakażenia związane z opieką zdrowotną w różnych populacjach pacjentów335
14.5.1. Zakażenia związane ze stosowaniem procedur inwazyjnych Jadwiga Wójkowska-Mach335
14.5.2. Zakażenia u pacjentów operowanych Jadwiga Wójkowska-Mach339
14.5.3. Zakażenia w położnictwie Jadwiga Wójkowska-Mach341
14.5.4. Zakażenie na oddziale geriatrycznym Barbara Gryglewska342
14.6. Czynniki etiologiczne zakażeń związanych z opieką zdrowotną Dorota Romaniszyn343
14.7. Wpływ środowiska szpitalnego na zakażenie związane z opieką zdrowotną Agnieszka Gniadek345
15. NOWO POJAWIAJĄCE SIĘ I POWRACAJĄCE CHOROBY ZAKAŹNE. BIOTERRORYZM Dominika Salamon 348
15.1. Definicje348
15.2. Nowo pojawiające się i powracające choroby zakaźne349
15.3. Bioterroryzm352
15.4. Wybrane czynniki sprawcze broni biologicznej353
16. TABELE 356
16.1. Najważniejsze bakterie chorobotwórcze dla człowieka Artur Drzewiecki357
16.2. Najważniejsze wirusy chorobotwórcze dla człowieka Barbara Zawilińska362
16.3. Najważniejsze grzyby chorobotwórcze dla człowieka Magdalena Skóra369
16.4. Najważniejsze pasożyty i parazytozy człowieka Agata Pietrzyk371
SKOROWIDZ376

Tabela1.1.Charakterystykaklasimmunoglobulin.

Klasa

Podstawowa

forma

Głównafunkcja

Przechodzenie

przezłożysko

Wiązanie

dopełniacza

Udział%

wsurowicykrwi

Okrespółtrwania

(dni)

Synteza

(mg/kgmc./dzień)

IgM

Pentamer

pierwotnej

odpowiedzi

humoralnej

Nie

Tak

IgG(1–4)

Monomer

Igwtórnej

odpowiedzi

humoralnej

Tak

(opróczIgG4)

IgA(1–2)

Monomeridimer

Igwydzielnicza,

obecnanabło-

nachśluzowych

iwmlekumatki

Nie

IgE

Monomer

Wiązanaprzezkomórki

tuczneibazofile,uczest-

niczywobronieprzeciw-

pasożytniczejireakcjach

alergiitypuI

Nie

0,002

0,016

IgD

Monomer

Receptor

antygenowy

naiwnych

limfocytówB

Nie

0–1

0,4

klasprzeciwciał:IgA,IgG,IgD,IgEorazIgM

(tab.1.1).

Łańcuchylekkiemogąwystępowaćwdwóch

podstawowychformachκiλ.Nato,jakakla-

sapowstajeijakijestjejudziałwodpowiedzi

immunologicznej,mogąwpływaćrodzajimiej-

scewnikaniaantygenuorazczas,jakiminąłod

kontaktuzdanymantygenem.

KlasaIgG–uczłowiekawystępującztery

podklasyIgG:IgG1,IgG2,IgG3orazIgG4.Są

todwuwartościowemonomeryistanowią80%

wszystkichprzeciwciałwsurowicykrwi.Są

głównymiprzeciwciałamiwtórnejodpowiedzi

immunologicznejiodgrywająważnąrolęwod-

powiedziprzeciwbakteryjnejiwzakażeniach

wirusowych.Jakojedynaklasamajązdolność

przechodzeniaprzezłożyskowczasieciąży

odmatkidopłodu.Mogąteżaktywowaćbiał-

kadopełniaczanadrodzeklasycznej(rozdz.

1.5).PrzeciwciałaklasyIgGbiorąteżudział

wnadwrażliwości(alergii)orazreakcjachcyto-

toksycznościzależnejodprzeciwciał(ADCC).

Wniektórychsytuacjach,naprzykładwodpo-

wiedzinaczynnikRhwystępującynaerytrocy-

tachludzkich(antygenD),mogąpowstawaćtak

zwaneprzeciwciałaniekompletne(jednowar-

tościowe),któresąprzyczynąchorobyhemoli-

tycznejnoworodkawzrealizowanymkonflikcie

serologicznym.

KlasaIgM–wformiewydzielniczejwystę-

pujewpostacipentameru(ryc.1.4),alejako

monomermożestanowićreceptorantygeno-

wyBCRlimfocytówB.Jesttogłówneprze-

ciwciałoodpowiedzipierwotnej,wydzielane

jakopierwszewsytuacjikontaktuzdanym

antygenem.PrzeciwciałaIgMstanowiązale-

dwie6%wszystkichimmunoglobulinwsuro-

wicykrwi.Niemajązdolnościprzechodzenia

przezłożysko,alesilnieaktywująkaskadę

dopełniacza.

KlasaIgA–występujewdwóchpostaciach:

jakomonomerwsurowicykrwi,gdziepełni

funkcjepodobnedoIgG,orazjakodimer,for-

mawydzielnicza,lokalnie,napowierzchniach

1040BUDOWAIFUNKCJEPRzECIWCIAł

Brak wyników

Podstawy mikrobiologii i epidemiologii szpitalnej

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra