Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Zagadnienieprocesukształceniawdydaktyceogólnej
uczniomprzedmiotydospostrzegania,apotemzadbaćoichutrwalenie
wpamięci.Ważnązasadąnauczania1aktualnądodzisiejszegodnia1
jestzalecenieprzechodzeniaodrzeczyznanychuczniomdonieznanych
orazstosowaniemetodyindukcyjnejidedukcyjnejwdochodzeniudo
wiedzy33.
PostulowaneprzezJanaAmosaKomeńskiegowprowadzeniepo-
wszechnościwykształceniawynikałozuznawaniazacenneprzygotowa-
nialudzidolepszegożycia.Sprzyjaćtemumiałopoznaniesamegosiebie
icałegootaczającegoświata.Komeńskizwracałuwagęnazapewnienie
uczniom1opróczwiedzy1możliwościwyrobieniawłasnychpoglądów34.
Zapewnieniepowszechnościwykształceniasprzyjałoposzukiwaniom
takiejmetodynauczania,któraumożliwiwszystkimuczącymsięosobom
uzyskaniedobrychwyników.WedługKomeńskiegonauczaniepowinno
opieraćsięnadoświadczeniachuczniów.Następnienależyzapewnić
uczniommożliwośćpoznania1dziękiodpowiednimśrodkom1otacza-
jącejrzeczywistości.DlaosiągnięciategoceluproponowałKomeński
przejścieodzmysłowegopoznaniaotaczającejrzeczywistości,wymaga-
jącegowykorzystaniazmysłówwceludostrzeżeniarzeczy,dopowiązania
ichzesłowami.Następniepowinnowystąpićkształcenierozumne,które
poleganautrwaleniu(zapamiętaniu)dostrzeżonejrzeczyijejuogólnieniu,
poprzezzestawianie(porównywanie)zinnymiprzedmiotamipoznania.
Istotąkolejnegoetapnauczaniajestzastosowaniewynikówpoznania35.
BogdanSuchodolskizwracałuwagęna1uznawaneprzezKomeńskie-
gozaszczególniecenne1przejścieodsyntezydoanalizy,gdyż„natura
[...]tworząc,wychodzizawszeodnajogólniejszychzarysów,akończyna
szczegółach”36.BadaczezzakresudydaktykiWincentyOkońiTadeusz
Lewowickipodkreślilizbieżnośćwspółczesnegoujmowanianauczania,
uwzględniającego:obserwację,przekazsłownyorazdziałanie,zesposo-
bemnauczaniaopracowanymprzezKomeńskiego37.ZasługąKomeńskiego
byłozwrócenieuwagiwnauczaniunamożliwościdzieckaorazistnienie
obiektywnychzadańiwynikównauczania.Ceniłszkołęjakomiejsce
kształtowanialudzi,cowymagarozwijaniaichumysłów,usprawnianiaję-
zyka,urabianiawoliikształceniasprawnościręki38.
33Analyticaposteriora,II,9;MetaphysicaI,I,21;przytaczamza:B.NAWROCZYŃSKI:
Zasadynauczania.Lwów1Warszawa,Książnica1Atlas1930,s.296.
34J.A.KOMEŃSKI:Wielkadydaktyka.WstępB.SUCHODOLSKI.Przekł.K.REMEROWA.
Wrocław,PANKomitetBadańPedagogicznych,Ossolineum1956,s.38.
35Ibidem,s.426.
36B.SUCHODOLSKI:Wstęp.W:J.A.KOMEŃSKI:Wielkadydaktyka...,s.39.
37Por.W.OKOŃ:Procesnauczania.Warszawa,PZWS1966;T.LEWOWICKI:Proces
kształceniawszkolewyższej.Warszawa,PWN1988.
38B.SUCHODOLSKI:Wstęp...,s.41.
