Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.Zagadnienieprocesukształceniawdydaktyceogólnej
wiedzy,anastępnieumiejętnewykorzystanietejwiedzy.Wdalszejkolej-
nościbudowanyjestsystemwiedzyinastępujepowrótdodoświadczenia,
powykonaniućwiczeńwumyśle41.Toksyntetycznyprocesunauczania1
występującywówczas,gdynauczyciel„dokonujezestawieniatego,czego
uczył”421zawieraczynnościpozwalającenaumieszczeniedanegoprzed-
miotuwsystemiewiedzy,anastępnieumiejętnewykorzystanietejwie-
dzy.Szczególniejesttowidocznewwykładzie,pozwalabowiemnaroz-
szerzeniezakresuwiadomościucznia,ichuporządkowanie.Nauczyciel
powinienzwracaćuwagęnapowiązaniewiadomościposiadanychprzez
uczniówztymi,którezostałyprzedstawione.Istotnąrolęodgrywa1zda-
niemHerbarta1odpowiedniejęzykoweprzedstawianiewiedzy.Wmyśl
jegokoncepcjitoksyntetycznyobejmujetakżezestawienieprzeznauczy-
cielawcześniejprzedstawionychwiadomości.
Sformułowaneczterystopnieformalne:jasność,kojarzenie,system,
metoda,wyznaczająprzebiegnauczaniaiodpowiadającegomuprocesu
uczeniasię.Herbartdostrzegałwspółzależnośćczynnościuczeniasięina-
uczania.Odichukładuuzależniałefektywnośćpracy.Jegozasługąbyło
ustalenieetapów,którewyznaczająprzebiegprocesukształcenia.Według
W.Okoniatakisamprzebiegprocesudlawszystkichprzedmiotóworaz
dlawszystkichuczniówniezależnieodichwiekujestoznakąforma-
lizmu43.
TeoriędydaktycznąHerbartarozwinęliTuiskonZilleriWilhelmRein.
Procesnauczaniazostałrozbudowanyonoweetapy(ogniwa),którymna-
danonazwylepiejoddająceistotęzjawiskwnichzachodzących.Proces
nauczaniaobejmowałnastępująceogniwa:
<
>Podanieceluiprzygotowanie.
<
>Przedstawienienowegomateriału.
<
>Powiązanie(nowychwyobrażeńzesobąorazzestarymi).
<
>Zastosowaniezdobytejwiedzyogólnej44.
Wpolskiejdydaktyceoryginalnezałożeniateoriopoznawczeopraco-
wał1inspirowanyteoriąHerbarta1JanWładysławDawid.Jegozdaniem
procesnauczaniamasłużyćrozwijaniumyślenia.Twierdził,żeanalogicz-
nyprzebiegmająprocesynauczaniaipoznaniaorazprocespsychiczny.
Wedługniegoprocesnauczaniaobejmowałpoznaniebezpośrednie,po-
znaniepośrednieiprzejawianezachowania45.Wogólnymschemaciepo-
stępowaniawyróżniłetapy:
41J.F.HERBART:Pismapedagogiczne.Przekł.B.NAWROCZYŃSKI,T.STERA.Wrocław,
Ossolineum1967,s.67.
42Ibidem,s.98.
43W.OKOŃ:Procesnauczania...,s.32.
44T.LEWOWICKI:Proceskształcenia...,s.42.
45Ibidem,s.43.
