Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I
Koncepcjapodziałówspołecznych
WrozdzialetymodwołujęsiędosłynnejkoncepcjiteoretycznejSeymo-
uraMartinaLipsetaiSteinaRokkana,zawartejwartykuleCleavageStructu-
res,PartySystems,andVoterAlignments:AnIntroduction1,określającejhi-
storyczneispołecznemechanizmytworzeniasięifunkcjonowaniapartiipoli-
tycznychwEuropieZachodniej.Wskazujęnatrudności,jakiepodejścieto
napotykawodniesieniudokrajówpostkomunistycznych,wtymPolski.Na-
stępniepróbujęzinterpretowaćkoncepcję_bardziejzgodniezjejduchem
niżliterą_uznająckomunizmzawydarzeniedzielącespołeczeństwo,takjak
kiedyśczyniłytoreformacja,rewolucjedemokratyczno-narodowe(którewEu-
ropieZachodniejrozgrywałysięodkońcaXVIIIwiekuprzezcaływiekXIX)
irewolucjaprzemysłowa.Tetrzywielkieprocesywytworzyły_zdaniemLip-
setaiRokkana_podziałyspołeczneizakorzenionewnichpartiepolityczne2.
Wkolejnychrozdziałach,azwłaszczawtrzecim,przekonuję,żeanalogicznie
donichtakżekomunizmdzielispołeczeństwa,którewpadływjegotrybyiod
roku1989ztrudemsięznichwydobywają.Zarównonarzucaniekomunizmu,
jakiwychodzeniezniegowygenerowałypodziałyspołeczne,kształtującludzkie
postawy,wtympostawypolityczneizachowaniawyborcze,orazpartieisys-
temypartyjne.
1.Wstęp.Problemypojęcioweiteoretyczne
Odrazunawstępiepodjąćtrzebarozważaniaterminologiczne.OtóżRa-
dosławMarkowskiargumentuje,żeangielskitermincleavagepowinienbyć
1
S.M.Lipset,S.Rokkan,CleavageStructures,PartySystems,andVoterAlignments:An
Introduction,w:S.M.Lipset,S.Rokkan(red.),PartySystemsandVoterAlignments:Cross-
NationalPerspectives,TheFreePress,NewYork1967.
2
Podkreślićtrzeba,żekoncepcjaLipsetaiRokkanaograniczasiędoEuropyZachodniej.
Należałobyprzeprowadzićosobnąanalizę,czy,kiedyiwjakimstopniuwydarzeniaiprocesy
formującepodziałyspołecznewEuropieZachodniejdotarłydoposzczególnychkrajówEuropy
Wschodniejorazjaktusięrozgrywały.