Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Koncepcjapodziałówspołecznych
35
bardziejnegatywneskojarzenia:politykarozłamowatofrakcje,amożeiza-
męt,zaśrozłamowiectoniemalawanturnik16.Zatempozostanęprzypodzia-
le,starającsięojegokontekstowedookreślenia.
2.Kształtowaniesiępodziałówspołecznychipartiipolitycznych
wEuropieZachodniej_koncepcjaLipseta_Rokkana
FunkcjonującychobecniewdemokracjachZachodupartiipolitycznych,
ichukładów,złożonychpakietówprogramowych,anawetWeltanschauungen,
niesposóbwpełnizrozumiećbezpewnejwiedzyosekwencjiwydarzeńiukła-
dziesił,któredoprowadziłydoichukształtowaniasię.LipsetiRokkanpróbu-
wyjaśnić,jakietowydarzeniaiwyrosłeznichspołecznepodziałyorazdzia-
łaniaelituformowałypartieisystemypartyjneEuropyZachodniej.Teepoko-
wewydarzeniato:
(1)reformacja,
(2)demokratyczno-narodowerewolucje,którewEuropierozgrywałysięod
końcaXVIIIiwXIXwiekuoraz
(3)rewolucjaprzemysłowa17.
Reformacjaikontrreformacja,określającpozycjęKościoławobecstruk-
turwładzyorazwspołeczeństwie,atakżewyznaniowyskładkraju,przesądzi-
łyostrukturzepodziałówspołecznychipolitycznychnaponadtrzystulecia.
Wzależnościodtego,czyzwyciężyłareformacja,jakwEuropiePółnocno-
Zachodniej(wWielkiejBrytanii,Skandynawii,apoczęścitakżewNiderlan-
dachikrajachniemieckich),czykontrreformacja,jakwEuropiePołudniowej
iŚrodkowej(wHiszpanii,WłoszechiFrancji,naziemiachobecnejBelgii
iAustrii),innibyliaktorzypolityczni,sojuszeiopozycjemiędzynimi.WEu-
ropiePółnocno-Zachodniej(wWielkiejBrytanii,Skandynawii)kościołykra-
jowenierywalizowałyzwładząpaństwową(autorzymówiąobudowniczych
państwnarodowych18),wopozycjipozostawalinatomiastróżnireligijnifun-
damentaliściczydissenters,częstowsojuszuzmiejskąburżuazją_zatem
opozycjawobecestablishmentuniemiałatamantyreligijnegocharakteru.Na-
tomiastwEuropiePołudniowejiŚrodkowej,gdzietryumfowałakontrrefor-
16
Por.odpowiedniehasław:M.Szymczak(red.),Słownikjęzykapolskiego,PWN,Warsza-
wa1981,t.III,s.98orazwnowszymS.Dubisz(red.),Uniwersalnysłownikjęzykapolskiego,
WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2003,t.III,s.1016,gdzienegatywneskojarzenia
niecosłabsze.
17
S.M.Lipset,S.Rokkan,op.cit.,s.36idalej.
18
Znowutrzebatuzasygnalizowaćproblemztłumaczeniem.Autorzyużywajązreguły
pojęcianation-builders(s.36),coWojtasiewicztłumaczyjakobudowniczowiepaństwa
w:J.Szczupaczyński(red.),op.cit.,s.111.Niejesttotłumaczeniebłędne,alezcałegokontekstu
wynika,żedokładniejszebyłobytłumaczeniebudowniczowiepaństwanarodowego.Owątpli-
wościachzwiązanychztympojęciempiszędalej.