Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
wartościinormy,naktórychopierasięzbiorowośćjakojejnieusuwalnyfunda-
ment(Brubaker,Cooper2000).
Tendencjeteodwołująsiędoinnychreprezentacjipoznawczych,azwiązane
znimiświatysymbolicznesąwobecsiebienieprzystawalne.Stądteżwspółwystę-
powanietychtendencji(zwłaszczawramachjednegospołeczeństwa)prowadzić
możedokonfliktówkulturowychbędącychkonsekwencjąniekompatybilnychze
sobąświatówsymbolicznych.Dynamikategokonfliktu,jegoprzebiegirezultat
będąwdużejmierzeuzależnioneodtego,wjakimstopniuujawniającesięróżnice
zostanąprzezspołeczeństwoprzepracowane(zidentyfikowane,nazwane,przedys-
kutowane).Zakładającstosunkowołagodnyprzebiegkonfliktumożesięokazać,
żechodzigłównieoróżniceizakłóceniakomunikacyjne.Jeślizaśbędziemiałon
intensywnycharaktertorezultatemmogąbyćtrwałerozłamyspołeczne,gdzie
skonfliktowanestronynietylkoniebędąwstanieprzepracowaćowychróżnic,ale
mogątakąproceduręzgóryodrzucać.Jestbowiemczymśnaturalnym,żewsytu-
acji,kiedydochodzidozderzeniasięzesobąróżnychrepertuarówkompetencji
komunikacyjnych,różnychkodów,zapomocąktórychopisywanajestprzeszłość,
teraźniejszośćidefiniowanesącelenaprzyszłość,musząpojawiaćsięrozmaite
napięciaizaburzeniawobrębiespołeczeństwa.Ponadto,jeślimatomiejscewsy-
tuacjizałamaniasięzaufaniaspołecznegozarównowwymiarzewertykalnym(in-
stytucjonalnym),jakipoziomym(międzyludzkim),aztakąsytuacjąmieliśmydo
czynieniawdługimokresietransformacjiustrojowejwPolsce,tomożnaprzyjąć,
żewynikająceztegolękiiobawyczęściobywateliskutkowaćmogąodrzuceniem
założeńcharakteryzującychnową,projektowąrzeczywistośćspołeczną.Dlazna-
czącejliczbygrupspołecznychmogłookazaćsięniezrozumiałeto,żesilnewięzi
łącząceichzewspólnotąibazującynatymkapitałkulturowyjednostekmogąbyć
wtransformującymsięspołeczeństwiecechaminiedocenianymi,traktowanymi
raczejjakoprzeszkoda,aniezaleta.Niedostateczniejasnymmogłookazaćsięteż
to,żeotwartość,elastycznośćliczysięwspółcześniebardziejjakogwarancjawol-
nościjednostki,jakokluczowyzestawcechkoniecznychdorywalizowaniawra-
machkonkurencyjnegosystemuekonomicznego.
Choćweryfikacjatejtezyniejestłatwa,tomożnaprzyjąćzałożenie,żeowa
przeciwstawnawobectendencjiponowoczesnej,odwołującasiędosilnychpro-
gramówtożsamościowych,postawamożebyćreakcjąnakorporacyjny,projekto-
wy,wielokulturowyświat,wktórymgranicewspólnotigranicenaszejtożsamości
zaczęłysięzacieraćiprzeplatać.Dlaczęścispołeczeństwa,wtym,adresującychdo
nichmedialnyprzekazelitsymbolicznych,oczekiwanyokazałsięzwrotwstronę
ustabilizowanego(iobecnegonazasadzietradycjiiciągłości)instrumentarium
socjalizacyjnego.Jegopodstawiąjestzestawaksjonormatywnychzobowiązań,
odnoszącychsiędokategoriinarodu,wiary,Kościoła,tradycyjnejrodzinyikon-
serwatywnierozumianychspołecznychrólpłciowych.Wykorzystujesięrównież
uniwersumsymboliczneprzywołującewspólnylosnarodu,akcentującistotnemo-
mentyjegohistorii,któremogąpełnićrolęmitówzałożycielskich.Tymsamym
zapewnianiaotym,żewneoliberalnymświeciejednostkamaszansęstaćsięwolną
