Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AntoniSzandlerowskispodpalimpsestówbiograficznych
15
jeststrictebiografiaautora,alemotywlubtematzjegotwórczości,ażyciorys
-jeślizawieraintrygującebiografemy-stanowiponiekądobszarperyferyjny
zupunktamiwidokowymi”
.Przykłademtakiejpokusyjestskądinądznakomity
artykułEdwardaJakiela,jednegoznielicznychwspółczesnychkomentatorów
pisarstwaSzandlerowskiego,któryrozważającmotywikęzjegopoezji,zsynte-
tyzowałzeskrawkówróżnychcytowańżyciorysautoraParakleta:
[…]miłosnegowtajemniczeniadoznałSzandlerowskizHelenąBeatus,zdomu
Wiśniewską.uPoznałjąksiądz-poetawkolecharytatywnymWarszawywroku
1905,zainteresowałsięjejgorliwościąneofitki,[Ż]ydówkiświeżoochrzczo-
nej,wykształconejiodznaczającejsięwielkąurodąiwysokąkulturąumysłową”
.
TozBeatusowąwojażowałpoWłoszech,bywkońcuwrazzniąosiąśćnapro-
bostwiewGrochowiekołoKutna.Tragicznymfinałemtegozwiązkubyłaśmierć
Szandlerowskiego,któryunapadniętyprzezBeatusanajednejzulicwarszawskich,
zmarłodciosu,zadanegowgłowę”
.Tylebiografii4.
WłaściwietrudnomiećzazłeJakielowi,żewpowyższymfragmencieza-
mieściłwieleprzeinaczeń;badaczposłużyłsięwdobrejwierzeszkicemStani-
sławaHelsztyńskiego5orazwspomnieniamiAnnySkarbek-Sokołowskiej6,ale
wtensposóbsformowałwypowiedźwwiększejczęścizwodniczą,albowiem:
HelenaBeatusniepochodziłazWiśniewskich,Szandlerowskiniepoznałjej
jakoneofitki,niezmarłrównież-przynajmniejbezpośrednio-uodciosuzada-
negowgłowę”7.Teatrakcyjnedlaodbiorcyskładnikiżyciorysubyły-niemaco
dotegowątpliwości-chwytemreklamowymartykułu8.Oilejednakreklama
4E.Jakiel,Ks.AntoniegoSzandlerowskiegoliterackieuobecnieniacasusconscientiae,
[w:]Etykailiteratura.Pisarzepolscylat1863-1918wposzukiwaniuwzorówżyciaisztu-
ki,red.E.Ihnatowicz,E.Paczoska,Warszawa2006,s.214.
5S.Helsztyński,AbelardiHeloizawarszawskichPowązek,[w:]idem,MeteoryMło-
dejPolski,Kraków1969,s.43(pierwodrukuWiadomościLiterackie”1937,nr43,s.1).
6A.Skarbek-Sokołowska,Czasudrękiiczasradości.Wspomnienia,Wrocław1977.
7Szkoda,żetaostatniainformacja,sprowadzającaksiędzaSzandlerowskiegodo
rolikochanka,któremuwdodatkusprawiedliwośćwymierzazazdrosnymąż,nawet
gdybyistniałyprzesłankicodojejprawdziwości,stanowipodsumowaniebiografiipoe-
ty.Takakonkluzjawjakimśsensiekształtujenastawienieczytelnika.Gdyokazujesię
niedokońcaprawdziwa,caływywódsprowadzasiępersedomistyfikacji,akorzyść
odniesionazrzekomejatrakcyjnościstajesięwłasnymrewersem.
8WpóźniejszymartykuleZapomnianapowieśćMelity…(s.316)Jakieljestjuż
zdecydowaniebardziejostrożnywzawierzaniuwersjiSkarbek-Sokołowskiej,słusznieza-
uważa,żewobecbrakuinnychdokumentów,którepotwierdzałybylubprzeciwnie,
