Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Poetologiepostrukturalne.Szkicekrytyczne
nadbadaniemformludzkiegopoznania20.Niewnikamteżwewolucjęteo-
riikrytycznejiniewracamdoważnychdystynkcji(np.czymróżnisiędaw-
nainowoczesnateoriakrytyczna;cowyodrębniakrytykętranscendental-
nąodkrytykiimmanentnej;jakajestgranicapomiędzymaterializmem
kulturowymapoetykąkultury…).Nieodnoszęsiędoszkołyfrankfurckiej
ijejkoncepcjikrytyki(współczesnegospołeczeństwaindustrialnegoikul-
turymasowej)anidoterminów,którewjejramachpowstały(nadministro-
waniespołeczne”
,nczłowiekjednowymiarowy”…).Wszystkietezagadnie-
niasąciekaweiobecnewrefleksjiliteraturoznawczej.Zajmujemniejed-
nakcośinnego,amianowicietenwariantkrytyki,którypowstałwramach
warszawskiejszkołystrukturalnej,awięcwpismachJanuszaSławińskiego,
MichałaGłowińskiego,TeresyKostkiewiczowejiichuczniów.Jakkolwiek
strukturalizmniejestdzisiajpodstawowąteoriąwpolskichbadaniachlite-
rackich,tozwypracowanejkiedyśmetodologiidajesięwyprowadzićpew-
nateoriakrytyczna,któraprzydajesiędoopisuwiersza,powieści,dramatu,
aletakżedorozmaitychformwspółczesnegodyskursu(np.mowyperswa-
zyjnej,traktatówtotalitarnychorazwieluinnychtekstównieliterackich).
Niemożewięcdziwić,żedorobekwarszawskiegostrukturalizmujestidzi-
siajudostępnianyprzezglobalnewydawnictwanaukowe21.
Tylkonamarginesiedodam,żetostrukturalizmwytworzyłbogatąkul-
turępolemikinaukowej,którejelementemsąpamflety,dodzisiajmode-
loweprzykładyrealizacjitegogatunkuwnaszejkulturzenaukowejilite-
rackiej.MamtunauwadzetekstyJanuszaSławińskiego,StanisławaBarań-
czaka,WłodzimierzaBoleckiegoiinnych22.
Powstaniekolejnychtekstówtoosobnasprawa.Najogólniejrzeczujmu-
jąc,mająonetrojakągenezę.Sątakie,którenapisaćmusiałem.Wtymro-
zumieniu,żeprzeczytawszydanąksiążkę,uznałem,żepowinienemsiępo-
dzielićswoimzachwytemalbo,rzadziej,rozczarowaniemczyirytacją.Taki
sposóbreakcjiniewymagakomentarza.Dodamtylko,żetobyćmożenaj-
20DinoFrancoFelluga,CriticalTheory.TheKeyConcepts,Routledge,London-NewYork2015.
21Zob.np.MichałGłowiński,TotalitarianSpeech,PeterLang,FrankfurtamMain-Bern-Brux-
elles-NewYork-Oxford-Warszawa-Wien2014.
22Zob.„Chamuły”,„Gnidy”,„Przemilczacze”…Antologiadwudziestowiecznegopamfletupolskie-
go,wybór,wstępiopracowanieDorotaKozicka,Universitas,Kraków2011.
14
