Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WojciechLigęza,WłodzimierzPróchnicki
EuropyŚrodka-rozróżnienieznaczące!)jakoosobliwegododzisiajregionu,
wktórympozostałościwieloetnicznejiróżnokulturowejmozaikiniegdy-
siejszejmonarchiiaustro-węgierskiejzestolicąwWiedniustapiająsięwca-
łośćzwyodrębnionymiporazpierwszyw1918,aporazdrugiw1989roku
samodzielnymiorganizmamipaństwowymi.Nowy,środkowoeuropejski
regionalizmcharakteryzujesiętutajodejściemodspoglądanianastoliceiod-
krywaniemukrytychpodnalotemcywilizacjizachodnioeropejskiejkorzeni
kulturowychireliktówponownieprzywracanychżyciumniejszościetnicz-
nych,wyznaniowych,klasowych(wrozumieniuraczejtradycjizawodowej
iobyczajowejniżsocjalno-ekonomicznej).
Problemcentrum-peryferiełączysiętakże,oczymwspomniano,zza-
gadnieniempograniczaikresów,zichspecyficznymzbliżeniemiprzenika-
niemkultury,niezawszeprzebiegającymbezkonfliktowo,spotkaniemróżnych
państw,narodów,tradycji,poziomówcywilizacyjnych,zbiorowejmentalno-
ściwreszcie,przejawiającejsięwprocesachstereotypizacjiidestereotypiza-
cji.Stądbliskojużdozagadnieńmniejszościróżnegorodzaju,zetnicznymi
naczele,któreniekiedytworzą(aczęściejjeszcze-tworzyły)enklawynie
naprowincjonalnychperyferiach,aleobok-wntamtej”dzielnicy,zantą”uli-
cą,wsąsiednimdomu,zaścianąłWspółczesnarefleksjahumanistyczna
(wtymrównieżliteraturoznawcza)ujmujetezagadnieniawdyskursachtzw.
kolonialnychipostkolonialnych,zależnościowychipostzależnościowych.Bez
względunanazwyposzerzasięwtensposóbobszarbadańipowstająnowe
narzędziasłużącejegopoznawaniu.Umożliwiatoprzeformułowaniedotych-
czasowejrefleksjinadproząipoezjąeuropejską,nadliteraturąniefikcjonalną
-dziennikiem,pamiętnikiem,reportażem,nadtradycjąikulturąliteracką.
BezwątpieniagłosJerzegoHarasymowiczawpoezjinowoczesnejpozo-
stajebardzoważny,kiedyrozpatrujemykwestieprowincjonalnościipery-
feryjności.Geopoetykategoartystysłowawmiaręnarastaniadoświadczeń
poetyckichzmieniasiępodwzględemterytorialnegostanuposiadania,
przywoływanychkulturowychznaków,tworzonychmitów,poszukiwanych
formwyrazu.Upoczątkówtwórczościpoetawybrałziemięmuszyńską,Są-
decczyznęitęczęśćBeskiduSądeckiego,wktórejpozostałyśladykultury
łemkowskiej,apóźniejprzestrzeńjegopoezjiprzesuwałasiękupołoninom
bieszczadzkim,kuUkrainie.ObrazyKresówuHarasymowiczapowracają
whistorycznychreminiscencjachorazkreacjachmitycznych.Istotnąrolę
14
