Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie
rzyliklasyfikacjęówczesnychgatunków,towrazzroz-
wojemliteraturyijejkomplikacjąowateoriaprzestała
nadążaćzazmianami2.Nadalproblematycznapozostaje
odpowiedźnapytanie,czymnaprzykładjestpowieść(któ-
rejoczywiściestarożytniniemogliopisać)iczymróżnisię
onaodformniepowieściowych,lubteżnapytanie,gdzie
kończysiętekstliteracki,azaczynachoćbypublicystycz-
ny.Tanziemiajałowa”,wynikającazbrakuzadowalających
rozwiązań,niewątpliwieprzyczyniłasiędoniechęci,jaką
dziśbudząkrytycyliteraccy,wktórychzarównosamiau-
torzy,jakiczytelnicywidząprzeintelektualizowanągrupę
malkontentówpowodowanychzazdrościąotalentiukry-
tymresentymentem.Wbadaniachnadliteraturąpojawiła
sięjednakpostać,którejcelemnadrzędnymbyłaautonomi-
zacjakrytykiliterackiej(traktowanejjakosynonimbadań
nadliteraturą)ioddzieleniejejodwartościującychsądów
estetycznych,kojarzącychsięniezmienniezkrytykiem,
którydoznudzeniatwierdził,żenSłowackiwielkimpoetą
był”.Krytykten,coznamienne,owejwielkościnietrak-
towałjakoosąduestetycznego,alejakofakthistoryczny.
Tegorodzajupodejścieokazałosiędlasamejnaukiolite-
raturzeniezmiernieszkodliwe,ponieważrelatywizowa-
łoją-sprowadzajączjednejstronydosąduestetycznego,
kaprysusamegobadacza,któregozdaniemogłowynikać
zszereguidiosynkrazji,zdrugiejzaśstronydoestetyki,
będącejczęściąfilozofii-atymsamymuzależniałoteorię
literaturyodinnychdziedzinwiedzy.Tymczasemwedług
NorthropaFryela,kanadyjskiegomitokrytyka3,którego
2Tamże,s.20.
3Dotejporyprzetłumaczononajęzykpolskikilkajegoartykułów:
N.Frye,Symboljakomotywiznak(fragm.„AnatomyofCriticism”),tłum.
B.Tomczyk,w:Archiwumtłumaczeńzteoriiimetodologiibadańliterac-
kich,Lublin1968,s.19-28;tenże,Mit,fikcjaiprzemieszczenie,tłum.
E.Muskat-Tabakowska,nPamiętnikLiteracki”1969,z.2,s.283-302;
tenże,Archetypyliteratury,tłum.A.Bejska,w:Współczesnateoriaba-
dańliterackichzagranicą.Antologia,t.2,red.H.Markiewicz,Kraków
1972,s.303-321;tenże,Statekpijany.Elementrewolucyjnywroman-
