Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
AnnaWalczak,MarcinWasilewski,AlinaWróbel
WartykulenoszącymtytułTeoriawychowaniaBogdanaNawroczyńskie-
gowperspektywiezałożeńpedagogikifilozoficznejautorka–BeataBorówka–
przedstawiakluczowemomentybiografinaukowejNawroczyńskiego,dokonując
takżenaderśmiałychocenjegopostawywokresiepowojennym.Głównymce-
lem,jakistawiasobieB.Borówka,jest„odszukać[ł]pierwiastkiflozofczne,na
którychoparłonswójsystempedagogiczny”.Efektemtychposzukiwańjestpróba
wykładniNawroczyńskiegoontologiiwarstwbytuorazpoziomówosobowości(ze
wskazaniemichinspiracjiflozofąSprangera),koncepcjitelehormizmuorazroli
wzorcówosobowychwkształtowaniuczłowieka.
AndrzejRyk–autorartykułupt.BogdanNawroczyńskitwórcapedagogiki
kultury–przybliżaCzytelnikowiopisżyciaduchowegowujęciuNawroczyńskiego,
jegostrukturę,procesy(wnikająceużywanie,kształtowanie,tworzenie)ihierar-
chię,pokazującjejakopodstawęnietylkorozwojukultury,aletakżejakocentralną
kategorięwychowania.UwypuklaramydziałańkulturowychwujęciuNawroczyń-
skiegowskazującnawartośćnormatywną–posiadającąwalorpowszechności
ioczywistośćobowiązywania,którejanalizastajesiękluczemdorozumieniajego
pedagogikikultury.
EwaMarynowicz-HetkazatytułowałaswojerozważaniaKulturaaktywności
duchowej–niektóreelementynarzędziaanalizy.Zestawiławnichzesobąpoję-
ciaŻycieduchoweikulturęaktywnościwujęciuJeana-MarieBarbiera,proponu-
jącspojrzećnatopierwszejakokulturęaktywnościduchowejitymsamymnada-
jącszerszeznaczenieniżprzypisywałmuB.Nawroczyński.Kulturaduchowajest
wtymujęciujednązkulturaktywności,aabymóconiejdyskutowaćważnejest
uwzględnieniejejcechznaczącychispecyfcznych,którepodkreślajązłożoność
procesówkulturyaktywnościduchowej,jej„dynamikęizmienność,ewoluowanie
wposzukiwaniusensu”,meliorowanie(ulepszanie)orazkontekstówjejtworzenia
przywołanychmiędzyinnymizaE.T.Hallem(ubogiizłożonykontekst)iF.Bran-
delem,takichjak„czasiprzestrzeńorazzwiązkimiędzynimi(trwanieiciągłość,
zerwanieinieciągłość)”.IdącpośladachBarbiera,ujmujączarazemkulturęak-
tywnościduchowejwkategoriiśrodowiskaniewidzialnego,autorkazaproponowa-
łaanalizęwybranychelementównarzędziaumożliwiającegobadaniezłożoności
pojęciakulturyaktywnościduchowej„jednostek,któreuczestnicząwjejpowsta-
waniuijejpodzielaniuwzajemnym”.
KrzysztofMaliszewskiwartykuleDuch,czyliprzewartościowaniecelówedu-
kacji.NotkioodzyskiwaniuNawroczyńskiegodlaodzyskaniakształcenianietrak-
tujeProfesoraNawroczyńskiegojakopomnikowegoklasyka,lecz„pełnoprawne-
gouczestnikawspółczesnychdebatokondycjipytańegzystencjalnychiedukacji
zeswojąnieporywającąhumanistycznieofertą”,któranie„dajeszansnainicjację
wmądreżycie”.„Czytanie”myśliNawroczyńskiegozawartychwŻyciuducho-
wym,wyrażonychwprostjakrównieżpojawiającychsiętylkowzarysieoraz„czy-
tanie”gowkontekścieinnychautorów,pozwalaautorowinaodrestaurowaniedla
współczesnejpedagogikiistotyteleologii,określającejjakośćżywotnościkultury.
Zgłównymprzesłaniempowyższegoartykułu–uznaniem„życiaduchowego”
za„twardyparametr,którydecydujeotym,jakieżyciedziejesięwnasiwokół”ko-
respondujeartykułJustynySztobryn-Bochomulskiej„Życieduchowe”–zarzucona
