Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
9
Hertza,głośnaksiążkanapisanaiwydananaemigracjiuschyłkulatpięćdziesią-
tychXXwieku8.Wpracachpowstającychwlatachosiemdziesiątychidziewięć-
dziesiątychwIzraelu,StanachZjednoczonychiPolscezasadniczymnarzędziem
interpretacyjnymstałsięjużjednakwypracowanywlatachsiedemdziesiątych
modelpolisystemukultury.
Dziświdaćwyraźnie,żeobieteperspektywywspółdziałałyzsobąwstworze-
niuwarunkówdlawyłonieniasięnowegoparadygmatu,wktórymnapierwszy
planwbadaniachmiędzygrupowychrelacjiwysuwająsięproblemywzajemnych
kontaktówiwymiany:dyskursudziałukładłnacisknawartościpodzielaneprzez
obiegrupy-przedewszystkimwartościbudująceeuropejskąnowoczesność-
przezconiewątpliwieprzyczyniałsię,jakzauważałAleksanderHertz,dozrozu-
mienia,nżepewnewzorykulturowesąuniwersalne,przenikajądoróżnychcywi-
lizacjiinarodów”9.Koncepcjapolisystemukulturyzkoleieksponowałakwestię
heterogenicznościkultur,rolęprocesówinterferencjiitransferuwichfunkcjono-
waniu,znaczeniekulturowychprzepływówdlaichrozwojuiutrzymaniawital-
ności.Dziśobokstosowanychpoprzednioteoretycznychujęćpojawiająsięnowe
-inspirowaneprzezstudiakulturowe,krytykępostkolonialnączyantropologię
interpretatywną-proponującejakogłówneobszarybadańzagadnieniakulturo-
wegotransferu10,wpływówwzajemnych,atakżekulturowejhybrydyczności11.
Toczącasięwostatnichlatachdyskusjanadpolsko-żydowskimispołecznymi
ikulturowymikontaktamiprowadzonajestprzedewszystkimprzezhistoryków.
JakdowodząIzraelBartaliScottUry,autorzywstępudomonograficznegotomu
rocznikanPolin”pt.JewsandTeirNeighboursinEasternEuropeSince1750,dzie-
jesiętakprzedewszystkimdlatego,żekontaktytestanowiąkluczowykontekstdla
badaniahistoriiŻydówwdiasporze.ZkoleiAdamTelleriMagdaTeteruznająza
najważniejszenovummetodologicznewypracowanenatymgruncieodejścieod
traktowaniagranicmiędzygrupowychjakonieprzepuszczalnych,odskupieniana
warunkachichustanawianiaipodtrzymywania-kuuznaniuichzaprzepuszczal-
neizainteresowaniuwarunkamiwymianyorazkontaktu12.
Zmianatapociągazasobąprzeprofilowaniecałegopolaproblemówbadaw-
czych.Idzienietylkooodsunięcienadalszyplantakichzagadnień,jakfunkcjo-
nowaniebarierwmiędzygrupowychkontaktach,mechanizmyiuwarunkowania
8
A.Hertz,Żydziwkulturzepolskiej.PrzedmowąopatrzyłJ.Górski,Warszawa1988.Jakojeden
zgłównychtematówtegodyskursumożnauznaćudziałŻydówwpolskichwalkachoniepodległość.
9
Ibidem,s.66.
10
M.Silber,nTeConversion”ofPolishNationalRepertoiresintotheNewZionistCulture-and
DenialofIt.UdostępnienietekstuzawdzięczamuprzejmościAutora.
11
OkategoriihybrydycznościwbadaniukulturowychrelacjiwEuropieWschodniejzob.
I.Bartal,S.Ury,BetweenJewsandtheirNeighbours:Isolation,Confrontation,andInfuenceinEastern
Europe,nPolin.StudiesinPolishJewry”
,t.24,Oxford2012,s.16-17.
12
A.Teller,M.Teter,Introduction.BordersandBoundariesintheHistoriographyoftheJewsin
thePolish-LithuanianCommonwealth,nPolin.StudiesinPolishJewry”
,t.22,Oxford2010,s.3-4.
