Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wprowadzenie
jestzawszedoznawaniemczegoś)iwtymsensiewydajesięstricteempirycz-
nym,jakościowookreślonymelementemaktupercepcji.Takrozumianatreść
jestjednak-wmoimprzekonaniu-jedyniewyabstrahowanymelementem
percepcji,ponieważ,zgodniezprzywołanąwcześniejteząkonceptualizmu,
treśćpostrzeżeniaposiadapojęciowycharakter,toznaczyjedyniezpoziomu
zewnętrznejwzględemdoświadczeniarefleksjitreśćtajestobiektemnieza-
leżnymodpojęciowookreślonegosposobupostrzegania.Percepcjęrozumiem
więcnietylkojakoprzeżyciepewnejempirycznieuzyskanejtreści,przejawia-
jącejsięwsytuacjachcodziennegodoznawaniaczegoś(np.twardości,słodyczy,
czerwieni).Zpowoduuznaniapojęciowejtreściobecnejwpercepcjiwskazuję
(iniekiedysilniejakcentuję)koniecznośćrozróżnieniaflwrażeń”(doznania
pewnejjakości)odpostrzeżeń,jakocałościnaszychstanówpercepcyjnych,
wktórychzawierasięzarównoowodoznanie,jakipojęciowykomponent.Nie-
kiedywięcodróżniamtreśćzmysłową,czylito,doczegoodnosisiędoznanie,
odpostrzeżenia,czylitego,cozawierawłaściwierozumianą,pojęciowątreść
percepcji.Rozgraniczenietomacharakterjedynietechniczny.Obaelementy
sąodróżnianetylkodlapotrzebanalizystrukturypercepcji,niesąjednak-
zgodniezteząkonceptualizmu-traktowanejakoodrębneaspektyaktuper-
cepcjiitymsamymdoznaniepewnejjakościxzawszetowarzyszyujęciujej
wpewnychpojęciowookreślonychstosunkach.
Jeślichodzioużycieterminuflpojęciowatreść”
,tozpunktuwidzeniakon-
ceptualizmuwflozofipercepcjiprzyjęcieklasycznegorozumieniawyraże-
niaflpojęcie”jakodefnicjibędzienieadekwatne,botakprzyjęteznaczenie
odnosićsiębędziedoobiektuwystępującegowumyślealbojakojużgotowa
iogólnaprezentacjapewnychstałychprawidłowości(np.ideamanifestująca
pewienprzedmiotjakouniversalenawzórplatońskiejidei),albojakorezultat
procesuuogólnieniazwieluzmysłowychdoznań.Wobuprzypadkachpojęcie
występujejednakjużwkontekściedualizmudoświadczanejtreściiwiedzy.
Wpierwszymprzypadkumamybowiemdoczynieniazrozumieniemflpoję-
cia”jakoreprezentantajakiegośpozaumysłowegoobiektuinatejpodstawie
czynisięstarania,jakodnieśćtopojęciedodoświadczenia(ustaleniarelacjize
światem).Wdrugimzaś-odwrotnie-ztreścidoświadczenia(zbioruindywi-
dualnychdoznań)próbujesięskonstruowaćogólnymodel,wyjaśniającystałe
prawidłowościtegożdoświadczenia12,ijednocześnieprzyjmujesię,iżsąone
12
Takietwierdzenie,charakterystycznedlaepistemologicznegofundacjonalizmu,jestzbieżne
zestanowiskiemnon-conceptualcontentizwykleprzyjmujesię,iżjegoprekursoramibyliprzed-
stawicielenowożytnego,brytyjskiegoempiryzmu(J.Locke,G.Berkeley,D.Hume).Wmoim
przekonaniu(copostaramsięwykazaćwdalszejczęściksiążki)wichpropozycjachmożna
zauważyćelementywskazującenaistnieniepojęciowejtreścipercepcji,choćbyzewzględuna
