Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
17
-wtymsensieflozofanowożytnastanowiantycypacjęwieluwspółcześnie
rozważanychproblemówteoretycznych15l
PierwszyrozdziałdotyczyflozofiKartezjuszaistaramsięwnimwyjaśnić
rolępojęciowejtreścipercepcjijakoistotnegoelementu,pozwalającegodokonać
restytucjidoświadczenianatledualizmuiprzyjętejprzezniegokoncepcjiidei
wumyśle.Stawiamtamtezę,iżpercepcjajestzarównoskutkiemmechanicy-
stycznegooddziaływania(pobudzenia),jakipojęciowymujęciemilościowo-
-jakościowejzawartościwumyśle.Twierdzę,iżpostrzeganiejestwistocie
aktemintelektualnejsyntezydwojakiegorodzajuwłasnościwrelacjidozawar-
tościideiresextensa,dziękiczemupercepcjamożebyćuznanazawerydyczne
poznanie.RozdziałdrugiodnosisiędokoncepcjiLocke’a.Wskazujęwnim,
iżjegorealizmpośredni(ideizm)jestalbostanowiskiemniekonsekwentnym,
albomożnagofluratować”
,wskazującnakoniecznośćujmowaniatego,codane,
jakopewnepojęciowookreślonekonstrukcje.Moimzdaniemobecnośćpojęć
wpostrzeganiuideiprostychjestniezbędna,bypercepcjabyłareprezentatyw-
nadlarealnychprzedmiotówpozanami.Wrozdzialetrzecimanalizujęmyśl
Berkeleyaistaramsięwykazać,iżwramachjegospecyfcznegorozumienia
idealizmuepistemologicznegokonkretnetreścidanewumyślewystępują
zawszejakorelacyjnajedność,która-nieposiadającswojegoreprezentatyw-
negouzasadnieniawpostacizewnętrznego,materialnegosubstratu-jest
intelektualnymmodelemprzedstawień,adekwatnymdoLawsofNature,jako
15
Twierdzenieto,choćniejestzbytodkrywcze,wynikazzaobserwowanegorozwojuizmiany
stosunkuwspółczesnejflozofianalitycznejdodotychczasowychkoncepcjiwhistoriireflek-
sjiteoretycznej.ZdystansowanystosunekflozofówanalitycznychzpoczątkuXXwiekudo
tradycyjnychstanowiskwynikałgłównie:a)zmetafzycznegocharakteruichtez,prowadzą-
cychniejednokrotniedoidealizmu(neoheglizm,fenomenologia)iskutkowałkrytykąchoćby
wpostacistanowisk:G.E.Moore’a,B.Russella;b)zuznaniaspekulatywnejflozofijakoczęsto
nieprecyzyjnejibłędnejwswoichostatecznychpodstawachpojęciowychilogicznych(E.Nagel,
R.Carnap);c)zeswoistejmetodologii,charakteryzującejflozofęanalityczną,którącechuje
postawaflrozważmydokładniewszystkorazjeszcze”itymsamymnietraktowaniatradycji
flozofcznejjakoautorytetu;d)zpowodutradycyjnegotraktowaniarefleksjiflozofcznejjako
autonomicznejwstosunkudocorazbogatszychodkryćnaukszczegółowych.Odpołowylat
40.XXwiekumożnajednakzauważyćstopniowązmianęstosunkuflozofianalitycznejdo
historiiflozofiidodawnowypracowanychstanowisk(W.T.Stace,W.Sellars)-szerzejotym
pisze:T.Szubka,Filozofaanalityczna.Koncepcje,metody,ograniczenia,Wrocław2009,s.11-36.Dziś
natomiastmożemymówićoswoistymponownymodkryciutradycjiflozofcznej,gdziedawne
stanowiskasąistotnymigłośnowyrażanymźródłeminspiracjidlawspółczesnychrozważań.
SymbolicznymwręczprzejawemtejtendencjisąpracepoświęconeobecnościG.W.F.Heglawe
współczesnejflozofianalitycznej,awięcflozofa,któryczęstostanowiłgłównycelradykalnej
krytyki-por.T.Rockmore,Hegel,Idealism,andAnalyticPhilosophy,NewHaven-London2005;
pracazbiorowa:HegelandtheAnalyticTradition,(red.A.Nuzzo),London2010;P.Redding,Analytic
PhilosophyAndtheReturnofHegelianThought,Cambridge-NewYork2007.
