Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
zajmowalirozmaitestanowiskakościelne,aniektórzypełnilitakżefunkcje
publiczne.ByłwśródnichzwanyUksięciemkaznodziejów”biskupwigierski
MichałKarpowicz,słynnybiskup-poetaJanPawełWoronicz,wyróżniający
sięoratorbiskuppłockiAdamMichałPrażmowski,akademikwileńskio.Filip
NareuszGolański,pierwszyrektorUniwersytetuWarszawskiegoWojciech
AnzelmSzweykowski,wykładowcanawszechnicykrakowskiejiarchiprezbi-
termariackiJózefWincentyŁańcucki,pijarWincentyJakubowskiczyznany
zpracyzdziećmigłuchoniemymiks.JakubFalkowski.
Wydawaneprzeznichkazaniazawierałyprzeważniezwięzłą,leczjak-
żewymownąinformację,żenadrukmusieliuzyskać(cobyłonieodzow-
nymwymogiem)akceptacjęwładzzwierzchnich.Zyskałnaprzykładtakową
ks.TeodorMietelskinakazaniewygłoszonew1803r.wtrakciepogrzebubpa
Karpowicza.Oficjałgeneralnywigierski,późniejbiskupwigierskiisejneński,
JanGołaszewski,zezwalałnapublikacjętegowystąpienia,uzasadniającswo-
jądecyzjętym,iżnieznalazłwupublicznianymtekścieUniczdrożnegoani
przeciwreligii,animoralności,aniprawomkrajowym”25.Wydrukowaniezaś
tegokazania,jakipozostałychsłużącychtejksiążcezabazęźródłową,dawało
szansęnadotarciezprzekazemreligijno-społeczno-politycznymdoszerszego
gronaodbiorców.Mogłoteżmieć,jakwprzypadkukazaniaWoroniczawygło-
szonegow1814r.wWarszawienapogrzebieksięciaJózefaPoniatowskiego,
wymiarchrześcijańskiegomiłosierdzia.Sprzedawanojebowiemwodbitkach
po2zł,adochódzesprzedażyprzeznaczononaUwsparcieubogich,sierot
iwdówwojskowych”26.
Nakorzyśćtejkaznodziejskiejtwórczościopróczdruku,którysprzyjał
większejdostępności,przemawiałrównieżjejwydawniczyformat.Kazania
ukazywałysięwpostaciniewielkichbroszurporęczniejszychwupowszech-
nianiu.Alebyłyteżitakie,którezostałyumieszczanewzbiorachkazań.
Zazwyczajrozpoczynałysięmyśląprzewodnią,cytatemzPismaŚw.,
awniektórychwprowadzanybyłwyraźnypodziałnatrzyczęści.Nierzadko
takżekościelnimówcytytułowaliswojeoracjejakomowylubprzemowy.Te
jednakspełniaływszystkiewymogiformalneodnoszącesiędokazań.Często
teżzamieszczanebyływpublikowanychkolekcjachkaznodziejskich.
25T.Mietelski,KazaniemianenapogrzebieJaśnieWielmożnegoJmęKsiędzaMichała
FranciszkaKarpowicza,pierwszegobiskupawigierskiegoOrderuS.Stanisławakawalera,
dnia12grudnia1803,Białystok[b.r.],s.2.
26Zob.G.P
.Bąbiak,Funeralianarodowe.PogrzebypatriotycznePolakówwczasachniewoli,
Warszawa2016,s.67.
