Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
gow1918procestenznacznieprzyspieszyło.Szacujesię,żewciągu1918
powróciłodokrajuokoło500tysięcyosób20.Jednakżetysiącewdalszym
ciągupozostawałynaobjętychwojnądomowąobszarach.Mimoutrudnio-
nychwarunkówżywiołowaakcjarepatriacyjnatrwała.Odlistopada1919
do30czerwca1924powróciłodalszych1264845osób,wtym469tysięcy
uchodźcówwojennych,głównieprzedstawicieliinteligencji,ziemiaństwa,
przemysłowcówiduchowieństwa.
Mimożecezurąkońcowąsłownikajestrok1917,wbiogramachosób
wracającychzRosjiukazanezostałyichdalszelosy.Wieluuczonych,woj-
skowych,działaczypolitycznychispołecznychprzezdługielatamieszkają-
cychwRosjiwłączyłosiębowiemwnurtżyciaIIRzeczypospolitejiode-
grałowniejznaczącąrolę.ZnanyjęzykoznawcaJanNiecisławBaudouin
deCourtenayw1922r.byłjednymzkandydatównaprezydentaRzeczy-
pospolitej.Uczenipolscy,wykształceniipracującywRosji,zasililipolskie
uniwersytetyiinnewyższeuczelnie:Warszawy,Wilna,Poznania,Krakowa,
LwowaorazKatolickiUniwersytetLubelski.
Dosłownikaweszłyosobyznane,odnotowanewPolskimsłownikubio-
grafcznymorazwinnychsłownikachiencyklopediach,jakimniejzna-
ne,anawetczęściowozapomniane,októrychniewielemożnapowiedzieć.
Ichnazwiska,najczęściejwformienekrologu,odnotowywałpetersburski
„Kraj”igazetyKrólestwaPolskiego,zaledwiesygnalizującichzasługidla
środowiska,zktórymbylizwiązani.Podkażdymbiogramemumieszczona
zostałaliteratura.Napierwszymmiejscusątosłowniki,leksykonyiency-
klopedie,dalejzaśmonografie,artykułyiprzyczynki.Wwyborzeliteratury
zamieszczonymnakońcusłownikaznalazłysięopracowaniaocharakterze
ogólnym,zarównomonografie,jakiartykuły,cytowanewbiogramachje-
dyniewpostaciskrótowej.
Słownik,pozazwięzłąinformacjąnaukową,ukazujewkładPolaków
wrozwójkultury,naukiicywilizacjiwRosji,atakżeichwysiłekwutrzy-
maniupolskości,zwłaszczawtrudnymokresiezaborów.
Prezentowanysłownikjestdrugim,poszerzonymopracowaniemdoty-
czącymPolakówwRosji.Pierwszejegowydanieukazałosięponad20lat
temu.JegoodbiórzarównowPolsce,jakiwFederacjiRosyjskiej,spowo-
dowałwzrostzainteresowańprzedstawionąproblematyką.Wciąguminio-
negookresuodbyłysielicznekonferencjenaukoweispotkaniaukazujące
rolężywiołupolskiegowRosjiwXIX-napoczątkuXXwieku.Często
20Z.Łukawski,PoloniaradzieckawświetlespisuludnościZSRRw1926roku,„Zeszy-
tyNaukoweUniwersytetuJagiellońskiego.PraceHistoryczne”1986,z.78,s.179.
18
