Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Definicje,korpusimetodologia
15
pliny(1.2),atakżeokreślimymożliwieprecyzyjnieprzedmiotbadania,jegozakres
iprzyjętąmetodologię(1.3).Wcentralnejczęścirozdziałudokonamyanalizyilościo-
wejijakościowejskładnikówzgromadzonegomateriałubadawczegoiuzasadnimy
przyjętysposóbjegoprezentacji(1.4)orazodniesiemysiędowybranychzjawisk
związanychzasymilacjąanalizowanychjednostekleksykalnych(1.5).
1.1.Założeniawstępne:definicje,taksonomiaizarysowanie
przedmiotubadania
Wpierwszejkolejnościdokonaćnależyrozróżnieniaiuporządkowaniapodstawo-
wychpojęćzobszarulingwistykikontaktu(ang.contactlinguistics),którychzakres
znaczeniowy,niezależnieodpowołanegoźródła,jegoautoraczykrajupochodzenia,
codoswojejistotyjesttożsamy.Możnajednakzaobserwowaćniewielkierozbieżności
wopisywaniuokreślonychzjawisknapoziomiemetalingwistycznymwzależnościod
przyjętegopodejściabadawczego,jakrównież-cowydajesięzrozumiałe-oddaty
ogłoszeniadanejpublikacjinaukowej,gdyżniektórewyrażeniabędącewużyciujesz-
czewXXwieku,ulegająwspółcześniestopniowejdezaktualizacji.
Terminembazowymanalizowanegoobszarustudiówjest«kontaktjęzykowy»
(ang.languagecontact,niem.Sprachkontakt,fr.contactdeslangues,wł.contattolin-
guistico)stanowiącyzarazemimmanentnącechęewolucjikażdegoludzkiegosystemu
znakówimowy,albowiemjegozasięguniemożnaograniczyćaniwczasie,aniwprze-
strzeni.Dofaktuzaistnieniakontaktukoniecznyjestjakikolwiektypkomunikacjiwer-
balnejmiędzyużytkownikamiconajmniejdwóchróżnychjęzyków(Witalisz2021:
159-160).Zkontaktemnieodłączniezwiązanejestpojęcie«interferencjijęzyko-
wej»4(ang.languageinterference),czyliwpływujednegojęzyka(dawcy)nadrugiję-
zyk(biorcy),którymożemanifestowaćsięnapoziomieleksykalnym,semantycznym,
fonologicznym,morfologicznymlubskładniowym.Gdywwynikutakiegooddziały-
waniadochodzidozmianywdotychczasowejpraktycejęzykowej,tzn.użytkownik
substratuzaczynakorzystaćzestruktursuperstratunieznanegojegomowieojczystej,
dochodzido«zapożyczenia».Wpolskiejtradycjijęzykoznawczejzjawiskotoutarło
sięnazywać«pożyczkąjęzykową»(szczególniewkręgachpolonistycznych),jed-
nakwspółcześniemożnazaobserwowaćswoistątendencjęwkierunkustopniowego
ujednoliceniatychterminówpoprzezrozszerzeniezakresuznaczeniowegozapoży-
czeniarozumianegozarównojakoczynnośćzapożyczania(ang.borrowing),jakire-
zultattegoprocesu(ang.loanword).Wszakwobuprzypadkachmamydoczynienia
4Wliteraturzeprzedmiotujakosynonim«interferencji»częstopodawanyjestteż«transferjęzy-
kowy»,któryjednakwydajesiębliższybadaniomzzakresuglottodydaktyki,gdzierozpatrywanyjest
wkategoriachnp.źródłabłędów-produkcjiniepoprawnychformprzezuczącegosięjęzykaL2zaczerp-
niętychzL1(tzw.transfernegatywny).
