Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Definicje,korpusimetodologia
17
Osobnąkategoriępojęć,którychzakresinterferencjiformalno-semantycznych
częściowopokrywasięzestatusemzapożyczeń(rozpatrywanychgłównienagruncie
lingwistykikulturowejietnolingwistyki),stanowią«kulturemy»(ang.cultureme).
Definiujesięjejakojednostkijęzyka(pojedynczesłowalubwyrażenia)nasyconetre-
ściąkulturowąiosadzonewkontekściedanegoobszarujęzykowego(wtymprzypad-
kubrytyjskiegoiangloamerykańskiego).Ichwysokarelewancjadlarelacjipomiędzy
językiemwyjściowymajęzykiemdocelowymwynikazniemożnościoddaniazapo-
mocąstrukturwłaściwychtemuostatniemuzjawiskkulturowychobecnychjedynie
wtympierwszym(tzw.translationalgap).
Prekursoremipionierembadańnadkulturemamijestbrytyjskijęzykoznawca
PeterNewmark,którywpracyATextbookofTranslationwyodrębniłpięćkategorii
kulturowychróżnicującychleksykępodwzględemnajważniejszychobszarówinter-
ferencji:
(1)Otoczenie:nazwygeograficzne,gatunkizwierzątiroślin,wzgórz;
(2)Kulturamaterialna(artefakty):
(a)żywność;(b)ubrania;(c)domimiasto;(d)transport;
(3)Kulturaspołeczna:pracairozrywka;
(4)Organizacje,zwyczaje,aktywności,procedury,innepojęcia:
(a)politykaiadministracja;(b)religia;(c)sztuka;
(5)Gestyizachowania9.(Newmark1988:95)
JorgeDíaz-CintasiAlineRemaelwanalogicznymstudiumwykonanymdlapo-
trzebpracyAudiovisualTranslation.Subtitlingrozszerzylisystematykęzapropono-
wanąprzezNewmarka,dokonującpodziałujednosteketnolingwistycznychnatrzy
zasadniczekategorie:
1.Odniesieniageograficzne(elementygeografiifizycznej,obiektygeograficzneigatunki
endemicznezwierzątiroślin);
2.Odniesieniaetnograficzne(przedmiotyżyciacodziennego,odniesieniadopracy,kultu-
ryisztuki,narodowościimiejscaurodzenia,jednostkimiar);
3.Odniesieniaspołeczno-polityczne(jednostkiadministracjipublicznejisamorządute-
rytorialnego,instytucjiifunkcjiurzędowych,życiaspołeczno-kulturowegoiinstytucji
wojskowych)10.(Díaz-Cintas,Remael2007:201)
9Oryg.:n(1)Ecology:Flora,fauna,winds,plains,hills;(2)Materialculture(artefacts);(a)Food;
(b)Clothes;(c)Housesandtowns;(d)Transport;(3)Socialculture:workandleisure;(4)Organisations,
customs,activities,procedures,concepts;(a)Politicalandadministrative;(b)Religious;(c)Artistic;
(5)Gesturesandhabits”(tłum.Ł.J.B.).
10Oryg.n(1)Geographicalreferences(objectsfromphysicalgeography,geographicalobjects,en-
demicanimalandplantspecies;(2)Ethnographicreferences(objectsfromdailylife,referencestowork,
referencestoartandculture,referencestodescent,measures);(3)Socio-politicalreferences(references
toadministrativeorterritorialunits,referencestoinstitutionsandfunctions,referencestosocio-cultural
life,referencestomilitaryinstitutionsandobjects)”(tłum.Ł.J.B.).
