Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zakrespojęciaidyskusjaznaczeń„politycznegoislamu”
25
goterminustałosiępowszechnewcałejEuropie).Wtymokresieisla-
mizmnieodnosiłsięoczywiściedowspółczesnegoznaczeniaterminu8.
Początkistosowaniapojęciawiążąsięzatemzzachodnimibadaniamire-
ligiiislamu,którepozostawałypodwpływemmyślicielioświecenio-
wych.PonieważsłowoHislam”marodowódarabski,obcyjęzykomeuro-
pejskim,szukanoadekwatnegoterminunaopisanie,azarazemklasyfi-
kacjętejreligiizwykorzystaniempojęćwłasnych9.Rozwiązanietego
problemupojawiłosięwwiekuXVIII,pochodziłoodfrancuskiegofilozo-
faFrançois-MarieAroueta–Woltera,któryposłużyłsięterminemislami-
smenaokreślenieHreligiiMahometa”:Hreligiatanazywanajestislami-
zmem”10,awXIXwiekuterminznalazłzastosowaniejużwcałejEuro-
pie.Wartozaznaczyć,iżwterminieislamismesufiks-ismeHwskazujena
domaganiesięwprowadzeniadopolitykizasadujętychwKoranie.Dok-
trynapolitycznawypływazprzekazureligijnego…”11,cozkoleiodpo-
wiadawiększościopinii,wedługktórychnajlepszympolskimodpowied-
nikiemterminufrancuskiegoniejestspolszczonyterminHislamizm”,lecz
Hfundamentalizmmuzułmański”12.InnegozdaniajestMozaffari–mó-
wiącowspółczesnympojęciuHislamizm”,zwracauwagę,iżpołączenie
islamoraz-izm,gdziepierwszeoznaczareligię,adrugiewskazujena
ideologięopolitycznymcharakterze,należyuznaćzaterminodnoszący
sięraczejdozsakralizowanejideologii13.Wśródmyślicielidziewiętna-
stowiecznych,którzyposługiwalisiętympojęciem,KrameriMozaffari
wymieniająAlexisadeTocqueville,a(wpracyz1838rokuwskazałko-
rzenieislamizmuwjudaizmie),atakżeJosephaArthuradeGobineau
(wpracyReligionsetphilosophiesdansl’AsieCentrale,rozdziałdrugipo-
święciłl’Islamismepersan)iErnestaRenana(autoresejuL’Islamismeetla
8
M.Kramer,Comingtoterms.FundamentalistsorIslamists?,HMiddleEastQuarterly”2003,
vol.10/2,s.65–77,http://www.meforum.org/541/coming-to-terms-fundamentalists-
or-islamists[dostęp:26.08.2016];M.Mozaffari,WhatisIslamism?HistoryandDefini-
tionofaConcept,HTotalitarianMovementsandPoliticalReligions”,Vol.8,No.1,
March2007,s.17;por.K.Bokhari,F.Senzai,PoliticalislamintheAgeofDemocratiza-
tion,PalgraveMacmillan,NewYork2013,s.18.
9
M.Kramer,Comingtoterms…,op.cit.
10F.M.Wolter,Fanatyzm,czyliMahomet,tłum.J.Chanecki,Warszawa1928.Mimopro-
pagowaniawinnymswoimdziele–Traktacieotolerancji–aprobatydlawszystkichre-
ligii,wdzieletymWolterpostrzegaislamjakozło;M.Mozaffari,WhatisIslamism?…,
op.cit.,s.18.
11A.C.Larroque,Geopolitykafundamentalizmówmuzułmańskich,WydawnictwoAkademickie
Dialog,Warszawa2015,s.14.
12Ibidem;zob.teżF.Volpi,Introduction…,op.cit.
13M.Mozaffari,WhatisIslamism?…,op.cit.,s.21;A.Wejkszner,GlobalnasiećAl-Kaidy.
NowePaństwoIslamskie?,WydawnictwoDifin,Warszawa2017,s.50–51.
