Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zakrespojęciaidyskusjaznaczeń„politycznegoislamu”
45
problemu.Uznałon,iżislamizmjestHreligijnąideologiązholistyczną
interpretacjąislamu,któregoostatecznymcelemjestpodbicieświata
wszelkimisposobami”97.Zwróciłuwagę,iżwodróżnieniuodtakichfe-
nomenów,jakHreligiapubliczna”czyHpolitycznareligia”(dlaniektó-
rychautorówsątowłaśniewspółczesnepolityczneideologie,jakkomu-
nizm,faszyzmczynazizm),islamizmjestczymświęcejniżreligiąwwą-
skim,teologicznymsensie,zakładabowiemkompletnysystemżycia,od-
noszącsięzarazemdoaspektówpolitycznych,ekonomicznychispołecz-
nych.Równocześnieislamizm,choćrzeczywiściespełniawszystkiewy-
mogiideologii,wykraczapozaczystoideologicznywymiar,sakralizuje
samąistotęideologii,dlategoróżnisięodww.,Hponieważczerpieswoją
legitymacjęzpodwójnegoźródła:ideologiiireligii”98.
Innegorodzajuproblemzwiązanyzomawianądefinicjąwiążesię
zpytaniem:czynazwanieislamuHreligiąpolityczną”jesttożsamezpo-
jęciemHpolitycznegoislamu”?NazihAyubi,kierownikMiddleEastPoli-
ticsProgrammenaUniversityofExeter,łączyterminHpolitycznyislam”
(al-islamas-sijasi)przedewszystkimzfundamentalizmemineofunda-
mentalizmem,ponieważwobydwutychkategoriachobecnajesttenden-
cjadopodkreślaniapolitycznegocharakteruislamuidążeniadoanga-
żowaniasięwbezpośredniedziałaniaantypaństwowe99.Ayubistwierdza
zarazem,żepolitycznyislamjestnowymwynalazkiem,niestanowion
powrotudożadnegomomentumuzułmańskiejprzeszłościaniteżdo
żadnejteorii,którazostałasformułowanawprzeszłości.Natomiasttym,
corzeczywiściewpolitycznymislamienawiązujedoprzeszłości,jest
tradycjaprawałączącapolitykęireligię,przyczymislamiścizmierzają
doodwróceniatradycyjnegozwiązkumiędzytymidwiemasferamitak,
bypolitykępodporządkowaćreligii,anieodwrotnie,jaktomiałomiej-
scewprzeszłości100.Pytającoprzyczynętejszczególnejrelacjimiędzy
religiąapolitykąwdziejachislamu,Ayubiodrzucajednąznajczęściej
udzielanychodpowiedzi,żeislamjestznaturyreligiąpolityczną.To
wyobrażenieoislamie,akceptowanewzachodnichiarabskichkręgach,
traktujejakomitbezrefleksyjniepowtarzanywliteraturze,awynikający
prawdopodobniezfaktu,żereligiataustanowiłaswojąegzystencję
wświecieprzezmilitarnypodbój.Ayubistwierdza,żewsamymislamie
97M.Mozaffari,WhatisIslamism?…,op.cit.,s.21;por.A.Wejkszner,Globalnasieć
Al-Kaidy…,op.cit.,s.50.
98M.Mozaffari,WhatisIslamism?…,op.cit.,s.22.
99N.Ayubi,Politicalislam.ReligionandPoliticsintheArabWorld,Routledge,London–
NewYork2006,s.68–69.
100Ibidem,s.3.
