Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
RAMYTEORETYCZNEIKONTEKSTYBADAŃNADPOLITYCZNYMISLAMEM
WedługopisowejdefinicjiEncyklopediipolitologii,ideologiesąrozwi-
niętymiformamimyślipolitycznej,stanowią
[...]usystematyzowanycałokształtidei,poglądównaświatiżyciespołeczne,
atakżewartościicelów,właściwydlaokreślonejczęścispołeczeństwaczygrupy
społecznej,określonegoruchupolitycznegobądźpartiipolitycznej.Tworzyupo-
rządkowanyobrazświatarzeczywistegoipożądanegowprzyszłości93.
Ideologiewyrażająwspólnydladanejkulturyświatopogląd,sązbio-
rempoglądówróżnejnatury(politycznych,religijnych,filozoficznych).
Podtymwzględempolitycznyislammożnauznaćzaideologię,będącą
wyrazemreligijnegoświatopoglądu,wspólnejtożsamości,tradycjiikul-
turymuzułmanów,azarazemwspólnychpolitycznychdążeń.Jestto
jednakbardzouproszczone,awięcmałoprzydatnestwierdzenie.Poli-
tycznyislamjestzbytniejednorodny,bywyrażać,wmyślwspółczesnej
definicjiideologii,spójneinteresyjednejgrupy,tj.islamistów.Ponadto
polityczneinteresytejżegrupysątakżeczęstozbytrozbieżne,bymożna
ująćjewramyjednejideologii.Fullerpostulujewięcbardziejużyteczne
rozwiązanie,byrozumiećpolitycznyislamjakokulturowytwór,alterna-
tywnesłownictwo,wktóremożnaubraćkażdyzideologicznychtren-
dówwspółczesnegoislamu.Trudnouzasadnić,żeislamizmsamwsobie
jestodrębnąideologią,mimodającychsięwskazaćwyróżników,typu:
konserwatywnyprogramspołeczny,nawoływaniedozmianypolitycznej,
obronakulturowych,narodowychskłonności,retorykanawiązującado
zaadoptowaniamuzułmańskiegoprawa,itp.94Fullernazywawięcisla-
mizmpolitycznymruchem,któryzislamuczynicentrumwłasnejpoli-
tycznejkultury,niejestideologią,leczreligijno-kulturowo-polityczną
oprawązaangażowaniawsprawy,którezajmująwiększośćpolitycznie
aktywnychmuzułmanów95.TepoglądyFullerazostałyskrytykowane
przezAyooba,któryuznał,żesązbytmgliste,wrezultacieniewyjaśnia-
jąaninaturymuzułmańskiejideologii,anicelutychdziałańpolitycz-
nych,któresąpodejmowanewimięislamu96.Argumentacjaprzemawia-
jącazadefiniowaniempolitycznegoislamu/islamizmuwkategoriach
ideologiipojawiasięuMozaffariego,dotyczyjednakzupełnieinnego
93W.Sokół,M.Żmigrodzki(red.),Encyklopediapolitologii.Pojęcia,teorieimetody,Wol-
tersKluwer,Warszawa2016,s.274.
94G.E.Fuller,TheFutureofPoliticalIslam.Itsdilemmasandoptions,[w:]Politicalislam.
Acritical…op.cit.,s.413.
95Ibidem.
96M.Ayoob,ThefutureofPoliticalIslam.TheimportanceofexternalVariables,HInterna-
tionalAffairs”2005,81,no.5,s.951–960,za:K.Bokhari,F.Senzai,Politicalislam…,
op.cit.,s.19.
