Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Uwagiopedagogicespołecznej,zktórejczerpięinspiracjedobadańzaangażowanych…
kształtwspólnotlokalnychiwspólnotynarodowejlEdukacjamiałasłużyćde-
mokracjiijednocześniepozostawaćwsilnymzwiązkuzkulturą42l
Sięgającdosiłspołecznych,jednostkowychizbiorowych(dzisiajużyliby-
śmyterminów:kapitałludzkiikapitałspołeczny),tkwiącychwmałychwiej-
skichstrukturach,wydobywającje(upełnomocniając)iożywiając,mobilizując
doprzeobrażaniaśrodowiskażycia,badaczkapodkreślałaznaczeniekulturyl
Itonietylkotejbędącejpodstawąwspólnotynarodowej,tworzonejzaledwie
przezcząstkęnarodu,elitę43,aleteżichwłasnej,chłopskiej,kulturywsi44,
którapowinnabyćtraktowanarównorzędnielDostrzegałanierównorzędność
kultur:pańskiej-szlacheckiej,orazchłopskiej45;podrzędnośćilekceważenie
42
Postacią,którąwtymkontekściewartoprzywołać,byłKazimierzKorniłowicz(1892-
1939),towarzyszpracRadlińskiej,jakmówionimAleksanderKamińskilKorniłowiczjest
godzienprzypomnienianietylkodlatego,żewieleuwagipoświęcałoddziaływaniukultury,
uczestnictwuwkulturze,aletakżedlatego,żejegoaktywnośćspołeczno-wychowawczanza-
równowzakresiepraktyki,jakiteoretyzowaniagrawitowałakupolitycespołecznejipolityce
kulturalnej;cechowałagotakżetendencjadoprawnegozabezpieczaniapostulowanychin-
stytucjiiurządzeń”,piszeKamińskilIwyjaśnia,żenwrażliwośćtawynikałanietylkozroli
kierownikaInstytutuSprawSpołecznych,lecztakżezrealizmuekonomicznegolByłnieczęstym
wPolsceprzykłademteoretykaiideologapracykulturalno-oświatowejtwardokontaktującego
zrealiamiżycia”lAlKamiński:FunkcjepedagogikispołecznejlPWN,Warszawa1980,sl28-29l
Możnabypowiedzieć,używającdzisiejszejterminologii,żebyłprzedstawicielempublicznej
pedagogikispołecznej,alboinaczej-pedagogiemspołecznymzaangażowanyml
43
HelenaRadlińska,samadoelityprzynależąc,zprzekonaniemizapałemwprowa-
dzaławtękulturęprzedstawicieliupośledzonychwarstwspołecznych,wszczególnościmasy
ludowe,iupowszechniałająwśródnichlWtymceluwłaśniejakozaledwie18-letniadziew-
czynanapisałabroszuręedukacyjnąptlKtotobyłMickiewicz,aponiejkolejnepoświęcone
wybitnympostaciomzhistoriiPolskilNamarginesiewartoodnotowaćfaktówczesnegoza-
angażowaniaspołeczno-wychowawczegoipolitycznegomłodzieży,wkontekścieteraźniejszo-
ścilDziałalnośćRadlińskiejijejrówieśników,anawetosóbmłodszychodniej(bratLudwik
Rajchmanjakozaledwie14-latekbyłjednymzzałożycieliTowarzystwaMiejsko-Wiejskiej
Oświaty;za:MlAlBalińska:LudwikRajchman.ŻyciewsłużbieludzkościlPrzełlMlBraunstein,
MlKrasickilPrzedmowa:BlGeremeklWydawnictwoStudioEmka,Warszawa2012,sl39)do-
wodzi,żeaktualnieobserwowanezaangażowaniebardzomłodychludziwważnekwestiespo-
łeczne,polityczne,walkęoprawaczłowieka,oochronęklimatu(videMalalaYousafzai,Greta
Thunberg),naświecieiwPolsceniejestczymśnowymwhistorii,nieznanym,choćbudzitak
wieleemocjiiopórzestronyniektórychdorosłychlZoblJlCieśla:Przyczepki,zaczepkiiinne
zrzutkilnPolityka”2019,nr49,sl38-40l
44
Wliteraturzeczęściejniżpojęciekulturychłopskiejmożnanapotkaćpojęciekultury
wsilubkulturyludowejlOzagadnieniumitukulturyludowej,ekspertachodkultury(etnogra-
fachifolklorystach),którzypodtrzymująogieńmituowyjątkowościregionalnegoczynarodo-
wegodziedzictwa,piszeKingaCzerwińskawpracy:KlCzerwińska:Przepakowaćdziedzictwo…,
sl63l
45
Społeczeństwopolskieniemalwcałejswejhistoriimiałocharakterwiejski,rolniczy,
cowywarłowpływnakształtkulturypolskiej,zauważaKingaCzerwińskalWzhierarchizo-
wanymspołeczeństwieprymwiodłaszlachta,którejkultura(nazywanateżstaropolską)rozwi-
jałasięniezwykledynamiczniewXVIwiekulJednaknaturalnabliskośćzamieszkaniaszlachty
(wmajątkachnawsiach)ichłopstwasprawiała,żemiędzytymidwomastanamibyłasilna
