Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Istota,zaryshistorycznyiuwarunkowaniapolitykifskalnej
państwawczasierecesjipowinienwręczwykazywaćdefcyt,gdyżrównowaga
budżetowaniemożebyćcelemsamymwsobie.Podkreślał,żepaństwopo-
winnodążyćdopełnegowykorzystaniaczynnikówprodukcjiipodejmowania
działańnarzeczpodwyższaniaskłonnościdokonsumpcji,asystempodatko-
wyidługpublicznypowinnybyćprzedewszystkimwykorzystywanedopobu-
dzaniaprocesówwzrostuirozwojugospodarczego.
WlatachsiedemdziesiątychiosiemdziesiątychXXwiekudominujeliberal-
nynurtmyśliekonomicznej,adonajbardziejznanychjegoreprezentantów
wtamtymokresiezaliczyćnależyM.Friedmana.Podstawowymzałożeniem
przedstawicielinurtuliberalnegowobszarzedziałaniapolitykifskalnejbyło
przyjęcieprogramustabilizacjigospodarczejopartegowcałościnaregułach
fskalnychiautomatycznychstabilizatorachkoniunktury,takabyograniczyćin-
gerencjęwładzpublicznychwmechanizmrynkowydoniezbędnegominimum.
Wskazywanonalicznewadypolitykifskalnejocharakterzedyskrecjonalnym.
Popierwszepodkreślanoproblemopóźnieńwreakcjachpodmiotówgospodar-
czych,któremogąsprawić,żeefektypodjęciadyskrecjonalnejpolitykifskalnej,
ukierunkowanejnaprzeciwdziałanieskutkomosłabieniakoniunktury,wejdą
wżyciewmomencie,wktóryminneczynnikidoprowadząjużdopoprawysytu-
acji,atymsamymdziałaniatakiebędądestabilizowałygospodarkę.Jestto
wynikiemistnieniaopóźnieńpomiędzywystąpieniemzjawiskaekonomicznego
awykryciemproblemuiuświadomieniemsobiekoniecznościpodjęciainterwen-
cji.Tozkoleijestmożliwedopieropopublikacjiprzezurzędystatystyczneodpo-
wiednichdanych,którezewzględówtechnicznychniemogąbyćaktualizowane
częściejniżwujęciumiesięcznymlubkwartalnym.Podrugie,istniejąpewne
opóźnieniapomiędzystwierdzeniem,żeinterwencjajestnieunikniona,arzeczy-
wistymjejpodjęciem6.Zjawiskopowyższewystępujezawszenawetwwypad-
kugdysystemstabilizacjigospodarczejwcałościskładasięzelementów
ocharakterzeautomatycznym.Przyczynąmogątubyćnaprzykładniedoskona-
łościwkonstrukcjisystemupłatnościtransferowych,jednakwtakimwypadku
opóźnieniamożnaograniczyćdozaledwiekilkudni.
Przedstawionapowyżejwzarysieewolucjapolitykifskalnejpokazuje,żena
kierunkidziałańorganówfskalnychwpływawieleczynników,niejednokrotnie
bardzozłożonych,którewdanymczasieiwokreślonejsytuacjispołeczno-go-
spodarczejipolitycznejzmiennyminiezależnymi.Można,anawettrzeba
6L.Patrzałek,Politykabudżetowa,[w:]Politykagospodarcza,red.B.Winiarski,Wydawnic-
twoNaukowePWN,Warszawa2006,s.380-398.
15