Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Staroz
˙ytnośćchińskaieuropejska
21
Itowłaśniehistorykomzawdzie
"czamywgłównejmierzewiedze
"orozwia
"za-
niachstrategicznych,azwłaszczataktycznychtamtychczasów.
Takjestjuz
˙odTukidydesa,uwaz
˙anegoprzezwieluzanajwybitniejszego
historykastaroz
˙ytności,któryz
˙yłwlatach460–399p.n.e.Tozjegoimponuja
"cej
Wojnypeloponeskiejczerpiemywiedze
"ozwyczajachwojennychstaroz
˙ytnej
Grecji,aletakz
˙eoz
˙yciupolitycznymicodziennymjejmieszkańców.Trzeba
przytympowiedzieć,z
˙etoczonaprzez27latmie
"dzyAtenamiaPeloponezem
bratobójczawojnajestbardziejniz
˙prezentacja
"sztukiwojennejprzykładem
długiegocia
"guzupełniepozbawionychsensuirozumnegocelubitew,rzezi,
zniszczeńichaosu.Zwysokimkunsztemoratorskimnieszłatamwparze
dojrzałośćpolityczna,abiegsprawbyłprzedewszystkimdyktowanyegois-
tycznymiinteresamiinajgorszymiludzkiminamie
"tnościami.Głosyrozsa
"dku
zwyklezostaja
"zakrzyczaneprzeztych,którzypowojnieoczekuja
"wielkich
korzyści,jakwprzypadkuwyprawysycylijskiej,którazakończyłasie
"druz-
goca
"ca
"kle
"ska
"Aten,aprzeciwkoktórejopórzostał„demokratycznie”przeła-
manyprzezdemagogów.Myślstrategicznaniemogłasie
"rozwina
"ć,poniewaz
˙
stratedzypochodzilizpublicznegowyboru,zmienialisie
"bardzocze
"sto(niekiedy
kilkarazywroku),anaczelewojskastawianonierzadkoobywatelibiegłych
bardziejwsztucewymowyniz
˙wykazuja
"cychtalentmilitarny.Jesteśmyzatem
dzie
"kiTukidydesowiświadkamidzieja
"cegosie
"jakwkalejdoskopieprocesu
zawieranianicniewartychprzymierzy,łamaniazobowia
"zań,ruszaniadoboju
znajbłahszychpowodów,gwałtównaludnościcywilnej,powszechnegookru-
cieństwaiłamaniaprawalez
˙a
"cegowinteresiewszystkich.Juz
˙wtedydowiadu-
jemysie
",iz
˙napastnicyuzasadnialiswojepodbojepotrzeba
"bezpieczeństwa.
OtojedenzposłówateńskichtakprzemówiłdoobywateliKamaryny:„Musimy
pomówićtakz
˙eonaszymimperiumistwierdzić,iz
˙słuszniesie
"ononamnalez
˙y
(...).Nikomuniemoz
˙naczynićzarzutuztego,z
˙estarasie
"ozapewnieniesobie
nalez
˙ytegobezpieczeństwa.Terazrówniez
˙przychodzimyzewzgle
"dunawłasne
bezpieczeństwo,aledlawasjesttokorzystne(...).Dlatyranalubdlamocarstwa
nicniejestnierozumne,coprzynosikorzyść,nicniejestprzyjazne,coniedaje
dostatecznejgwarancji;zalez
˙nieodokolicznościmusionobyćzawszeczyimś
wrogiemlubprzyjacielem...”
5
.Wojnapeloponeskazachowujenieprzemijaja
"ca
"
5
Tukidydes,Wojnapeloponeska,op.cit.,s.391.Winnymmiejscuznajdujemytakioto
opisateńskichzwyczajówpolitycznych:„Zamiastbowiemotwarciewrogowyste
"pować,che
"tniej
łamanoukłady,niedlatego,z
˙enienaraz
˙ałotonaduz
˙eniebezpieczeństwa,alez
˙ejeszcze
wnagrode
"zapodste
"pprzynosiłosławe
"przebiegłości(...).Przywódcypolitycznijednejidrugiej
partiiposługiwalisie
"pie
"knymihasłami,mówiliorównouprawnieniuwszystkichobywatelialbo
orza
"dachrozumnejarystokracji,alewrzeczywistościmówia
"cosprawieogólnej,walczyli
mie
"dzysoba
"osweprywatneinteresy.Uz
˙ywaja
"cwszelkichmetodwwalceopierwszeństwo,
odwaz
˙alisie
"nawetnanajwie
"kszeokropności,awzemścienieogla
"dalisie
"aninaprawo,anina
interespubliczny,leczkierowalisie
"wyła
"czniesamowola
"(...)Takwie
"cwalkipartyjnestałysie
"
źródłemwszelkiegorodzajuzbrodniwGrecji(...)Poniewaz
˙niemoz
˙nabyłozaufaćnikomu,
kaz
˙dystarałsie
"przezorniezabezpieczyćprzedkrzywda
",anieufaćobcymzapewnieniom.
Przewaz
˙nietez
˙góra
"byliludzieograniczeni:wpoczuciusłabości,wobawieprzedprzewaga
"
