Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozstaniezsojusznikamiI:ŚląskaPartiaLudowa
47
omianowanieKożdoniainspektoremporozmowiezministremBeneżem,aby
nieutrudniaćnegocjacjizmierzającychdounormowaniastosunkówzPolską
21
.
7stycznia1921r.Kożdońmiałokazjęprzemówićpodczasprzyjęciaprzez
prezydentaMasarykalicznejdelegacjizeŚląska(główniezłożonejzCzechów).
Zadeklarowałwtedylojalnośćwobecpaństwa,zastrzegającjednak,żeŚląskCie-
szyńskipowinienmiećzapewnionyszerokisamorząd,aludnośćautochtoniczna
zagwarantowanepierwszeństwowobejmowaniuposadwadministracji,szkolnic-
twieorazprzyreformierolnej:DNiechŚlązaknarodowościpolskiejpozostanie
tem,czemjesticzemodwiekówbył,niechbezwszelkiegonaporuinacisku
wolnemmubędzieiwprzyszłościwyznawaćswojenarodoweireligijne»Credo«:
NiechwolnyŚlązakinadalpozostaniewłasnympanemnawolnejśląskiejzie-
mi”
22
.Słowatenieoznaczałyprzyjęciapolskiejorientacjinarodowej.Wkwestii
zdefiniowaniaswojejtożsamościzarównoKożdoń,jakteżinniczłonkowie
ŚPLnieprezentowalijednoznacznegostanowiska.Wczasiespisuludności
zlutego1921r.władzeczechosłowackieuwzględniłymożliwośćzadeklaro-
wanianarodowościśląskiej,awśródkomisarzyspisowychznaleźlisiętakże
działaczeŚPL.Sprawatazostaniedokładniejomówionawjednymzkolej-
nychrozdziałów.Wmaju1921r.wZwiązkuŚlązakówutworzyłysięsekcje
polskainiemiecka
23
.
ZupływemkolejnychmiesięcyrozdźwiękpomiędzyŚPLawładzami
powiększałsię.Działaczetejpartiiwswoimmemorialedorząduzpaździernika
1921r.formułowalipodobneskargijakprzedstawicielemniejszościpolskiejinie-
mieckiej.Uskarżalisięnapostępyczechizacji,atmosferęobłudy,kłamstw
iudawania.PrzytaczalisłowaJanaRendy,komisarzarządowegoTrzyńca,
żeDktoniejestCzechem,jestnaszymwrogiem”.Urzędnicymiejscowimieli
byćprzenoszeni,anaichmiejsceprzychodziliobcy.Wprzemyśleigórnictwie
mianowręczzwolnićkilkusetrodowitychŚlązakówizastąpićichludźmispoza
regionu.Wieleosób,któremogłyubiegaćsięoobywatelstwoczechosłowackie
nazasadzieprawaopcji,szczególnieemeryciipracownicypubliczni,napoty-
kałonatrudnościzestronywładzczechosłowackich.Wieluoptantów,którzy
przenieślisiędoCzechosłowacjizpolskiejstronygranicy,zostałozwolnionych
zpracy,ponieważwciążnieotrzymaliobywatelstwa.Koncesjenarestauracje
dworcoweprzyznawanoweteranomLegionówCzechosłowackich,różnego
rodzajulicencjedostawaliobcy.Wieludziałaczynieotrzymałorekompensaty
zastratyponiesionewczasieprzygotowańdoplebiscytu.
21AKPR,KPR-A,inv.č.263,sign.A79/24,kart.2,NotatkaKPR,15X1920.
22UroczysteprzyjęcieŚlązakówuprezydentaMasaryka,DŚlązak”15I1921;K.Nowak,Ruch
kożdoniowskinaŚląskuCieszyńskim,w:Regionalizmaseparatyzm:historiaiwspółczesność.Śląsknatle
innychobszarów,red.M.W
.Wanatowicz,Katowice1995,s.36.
23K.Nowak,op.cit.,s.36.
