Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozstaniezsojusznikamiI:ŚląskaPartiaLudowa
49
izałożyłkonkurencyjnąpolskojęzycznągazetęDŚlązakwCzechosłowacji”,
podredakcjąKarolaSmyczka.Najpoważniejszymproblememdlastronnictwa
okazałasięjednakkwestiaspółdzielnispożywczejZwiązkuŚlązaków,która
wokresieprzygotowańdoplebiscytuwwynikuatakuDpolskichterrorystów”
poniosłastratęwwysokości300tys.koron,adotegobyłazadłużonana200tys.
koronwczeskichinstytucjachfinansowych.Wokresieplebiscytowymprzyjęła
teżmnóstwotowarugorszejjakości,którypozakończeniukonfliktuterytorial-
negotrudnobyłosprzedać
27
.
KulisylikwidacjispółdzielniZwiązkuŚlązakówodsłanialistśląskiego
prezydentakrajowegoŠrámkadoszefasekcyjnegoZdeňkaVorelazPrezydium
RadyMinistrów,któregokopiatrafiładoKancelariiPrezydentaRepubliki,gdzie
zapoznałsięzniąkanclerzŠámal
28
.LikwidacjęŚPLuznałŠrámekzakonieczną
dladalszegopomyślnegoDnaszegorozwojupolitycznegoietnograficznego”
naŚląskuCieszyńskim.Przyznawał,żewczasachaustriackichDKożdońwła-
ściwieuratowałnamtysiącemieszkańcówprzedmentalnąpolonizacją”,gdy
tymczasemDjęczeliśmytunaŚląskupodgermanizacjąiwpierwszymrzędzie
musieliśmywyczerpywaćswojesiły,abyratowaćto,cobyłobezspornienasze”.
PóźniejdziałalnośćKożdoniaDuratowaładlanaskawałŚląskaCieszyńskiego,
przedewszystkimzagłębieprzemysłoweikolejkoszycko-bogumińską”.Gdyby
nieon,EntentaprzyznałabyracjęPolsce.
PopodzialeŚląskaCieszyńskiegowiększośćzwolennikówŚPLznalazłasię
popolskiejstroniegranicy,astronnictwostraciłoznaczenie.ZdaniemŠrámka
Dtapartyjka”musiałazmienićswójprogram,opartyDnafikcjiodrębnegoszczepu
»śląskiego«,choćwrzeczywistościchodziłoośląskich»Morawców«,którym
wczasachaustriackichprzypoparciurząduwiedeńskiegopodwpływemszkoły
ikościoławszczepionocoprawdajęzykpolski”.Starszepokoleniemiałorze-
komozachowaćwspomnienieDzczasówprzewagiżywiołuczeskiego”.Wnowym
państwieczechosłowackimuwieluzwolennikówKożdoniaDnastąpiłanaturalna
zmianamentalności”,którąDchcieliśmywykorzystać,abyzaprowadzićpartię
tam,skądwyszła,tzn.nałononaroduczeskiego”.Šrámekwielokrotnienama-
wiałKożdoniadoporzuceniaseparatyzmu.Oferowanomudobrzepłatnąposadę
wMinisterstwieSzkolnictwaiOświatyNarodowej,Dabyuniemożliwićmustały
ibezpośrednikontaktzeŚląskiemCieszyńskim”.Wzamianżądanoodniego
27
NA,MVP
,inv.č.526,sign.IIIc,kart.5,OdpismemoriałuŚPLdorządu,23X1921;ogazecie
DŚlązakwCzechosłowacji”zob.K.Nowak,op.cit.,s.37;S.Zahradnik,Czasopiśmiennictwowjęzyku
polskimnaterenachCzechosłowacjiwlatach1848–1938,Opole1989,s.193–194;ospółdzielnipor.
P
.Dobrowolski,op.cit.,s.199.
28
AKPR,KPR-T
,sign.772/22,kart.97,OdpislistuJ.ŠrámkadoZ.Vorela,24IV1922.Šámal
przeczytałlist27IV1922,gdyrozpatrywałpodanieKożdoniaoaudiencjęwkancelarii;ibidem,
Karteczkaznotatkązapisanąołówkiemz27IV1922:DKeKoždoňovéžádostiopfijetfpanem
kancléfem”.
