Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
2.Rynekpieniężnyiwalutowy
Wekselmożebyćzdyskontowany.Gdybeneficjentwekslapotrzebujepieniędzy
iniechceczekaćdochwili,gdywierzytelnośćwekslowastaniesięwymagalna,może
sprzedaćwekselbankowi.Bankiprzejmujądługipobierajązatoodpowiedniąopłatę.
Opłatajestcenązawcześniejszedysponowanierzeczywistympieniądzem.
Kupnaweksliprzezbankidokonujesięwedługstopydyskontowej.Bank,kupując
weksel,potrącasobieodpowiedniąsumęodpowiadającąstopiedyskontowej.Stopata
jestzróżnicowanawzależnościodterminupłatnościweksla.Stopadyskontowaniemoże
byćprzedmiotemprzetargów,boniewynikazgrypodażyipopytunakredythandlowy.
Weksleznajdującesięwposiadaniubankówmogąbyćredyskontowane.Bank
prywatnymożeodsprzedaćjebankowicentralnemu.Robito,gdyjestzmuszonydokonać
wypłatwiększychniżjegorezerwakasowa.Odsprzedażwekslibankowicentralnemu
nazywasięoperacjąredyskontową.Redyskontooznacza,wistocie,udzieleniekredytu
bankowiprywatnemu.Jegocenąjeststoparedyskontowawyznaczanaprzezbank
centralny.
Stoparedyskontowapodlegałazmianom.Zczasemstałasięważnyminstrumentem
oddziaływaniabankucentralnegonadecyzjebankówprywatnychinaaktywność
gospodarcząkraju.Problemtenomówionowrozdzialesiódmym.
Drugimzasadniczymrodzajemwekslajestwekselwłasny,czylisolaweksel
(promissornote).Stanowionprzyrzeczeniewystawcyzapłaceniakwotywekslowej.Wtego
rodzajuoperacjibiorąudziałdwiestrony:wystawcaweksla,któryjestrównieżtrasatem,
orazbeneficjent.Innymisłowy,osobawystawiającawekselzobowiązujesiędozapłacenia
określonejsumywokreślonymczasieosobiewymienionejnawekslu.Akceptacjaweksla
własnegojestzbędna.Ten,ktowystawiłweksel,automatyczniezobowiązujesiędojego
wykupu.Solawekselmożepodlegaćoperacjiawalu,indosu,dyskontairedyskonta.
Specyficznymrodzajemwekslajestczek.Jesttozobowiązaniejegowystawcy(czyli
banku)dozapłaceniaokreślonejsumywyznaczonemubeneficjentowi.Wprzeciwieństwie
doweksla,trasatemniejestjednostkaprywatna,leczzawszebank.Czekjestwięc
wekslembankowym.
Należytakżepodkreślić,żeoilewekselhandlowypozaswojąfunkcjąrozliczeniową
jestformąkredytukrótkoterminowego,otyleczekjestwyłącznieinstrumentemrozliczeń,
formąnatychmiastowejzapłaty.Realizacjaczekuoznaczabowiem,żebanknatychmiast
potrącawymienionąnaczekusumęzkontawystawcyczekuiprzenosinakonto
jednostkinanimwymienionejlubjednostkiokazującejbankowiówczek.Odchwili
wystawieniaczekudochwilijegoprzedłożeniabankowimożeupłynąćkilkadni;
formalnieniejesttojednakdług.
Rozliczeniaczekowenajwcześniej,bojużwXIIIw.,rozwinęłysięwAnglii.
Obecniewwysokorozwiniętychkrajachludnośćpowszechnieposługujesięczekamijako
formąrozliczeńbezgotówkowych.Oczywistejest,żeabyuczestniczyćwrozliczeniach
czekowych,trzebamiećkontowbanku.Przywiększychzapłatachwręczwymagasię
stosowaniaczeków,aniegotówki.
Rozliczeniaczekoweprzeprowadzagłównieludność.Zkontaczekowegomożna
dokonaćwypłatynatychmiast,bezuprzedniegowypowiedzenia.Aleludnośćgromadzi
teżoszczędnościwbankachnarachunkachozgóryokreślonymterminielokaty
izuprzednimwypowiedzeniem.
