Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Politykarównościpłcinaszczeblusamorządowym
21
PaństwoBożeiPaństwoZiemskie,dałpodstawędopogodzeniadwóchrzeczywistości:
hierarchicznejnaziemiiegalitarnejwniebie.44
Średniowiecznadoktrynachrześcijańskastałasięfundamentemnowożytnegorozu-
mieniaiinterpretowaniarównościwszystkichludzi.Równość,jakoniezbywalnyodtąd
elementkulturyeuropejskiej,nabrałabardzodoniosłegoznaczenia,gdyżjejgwarancja
niepochodziłaodludzi,aodBoga.Orównościjednostekprzestaładecydowaćichkon-
dycjaspołeczna,azacząłtranscendentnyabsolut.45Nieulegawątpliwości,żewmyśliśre-
dniowiecznejwielokrotniepojawiałosiężądanierówności,którebyłopodłożemwielu
ludowychbuntóworazpowstawaniaruchówspołecznychzmierzającychdoograniczenia
władzymonarszej.Wydarzeniatemiałyjednak,zpunktuwidzeniarealizacjiideirówno-
ści,małeznaczenie,gdyżwrazzupadkiemantycznejGrecjiizanegowaniemkoncepcji
rządówobywatelskichzaczętozwracaćsiękuwładzyjednostek,czerpiącychswojąlegity-
macjębądźtozracjiboskiegopochodzenia,bądźpapieskiegonamaszczenia.Założenie
orównościludzi,którenarodziłosięwstarożytnejGrecji,zastąpionowśredniowieczu
koncepcjąrównościludziwobecBoga.Myślchrześcijańskazostaławięcsilnienaznaczo-
nahierarchicznymistanowymsystememfeudalnym.46
Dopierowrenesansie,awpełnizracjonalizowanawoświeceniu,pojawiłasięnanowo
ideademokracji,będącanaturalnymśrodowiskiemrealizacjizasadyrówności.Odpołowy
XVIIwiekukwestiarównościznówstałasięnajważniejszymzagadnieniemfilozofiipo-
litycznej.PrzewrótwpojmowaniuirealizowaniuideiprzyniósłwiekXVIII.Oświecenie,
jakosilny,intelektualny,kulturalnyispołecznyruch,mocnoakcentowałozasadęnrów-
nościwszystkichludziwobecNatury”
.47Zwracanoszczególnąuwagęnaczłowieczeństwo
jakojejźródło.Jużnieprzynależnośćdookreślonejgrupy,afaktbyciaczłowiekiemstawał
sięnarzędziemwalkioemancypację.Naturapełniłaniezwykleważnąfunkcję,byłatłem,
przestrzenią,wktórejżyjeistotaludzka.Uważano,żektodziałazgodnieznaturą,ten
działarozumienieiracjonalnie,przyczyniającsiędowzrastającegopostępu,jakożenna-
turanieznanierówności”
.48Operowanokategoriamiprawanaturalnegoorazumowyspo-
łecznej.Taostatnia,którejautorembyłJeanJaquesRousseau,miałabyćzawieranamiędzy
jednostkamiwolnymiirównymisobiewNaturze.Jakuważałautorkoncepcji,nnierówni
codosiłylubzdolnościumysłowychstająsięrówniprzezukładiprzezprawo.”49Żą-
daniewolności,równościibraterstwastałosięźródłemwybuchuw1789rokuWielkiej
RewolucjiFrancuskiej.Domaganosięzniesieniaprzywilejówiprawabsolutystycznych,
obniżeniapodatkówipełnejwolnościpolitycznej,ekonomicznejiosobistej.Rewolucja
zniosłasystemfeudalnyiwjegonastępstwiepojawiłsięnowytyppaństwanarodowego.
44
P
.Ćwikła,Wolność,równość,braterstwo-nieporozumienie,[w:]W
.Bokajło,A.Pacześniak(red.),Równość
wUniiEuropejskiej…,s.73.
45
J.Rolewski,Orówności,s.14.
46
M.Rachwał,DemokracjabezpośredniawprocesiekształtowaniasięspołeczeństwaobywatelskiegowPolsce,
Warszawa2010,s.18.
47
48J.Rolewski,Orówności,s.16.
Równość,(red.)W
.Hof,s.14.
49
RównośćwUniiEuropejskiej-teoriaipraktyka…,s.15.
