Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Politykarównościpłcinaszczeblusamorządowym
27
orazróżnicamizewnętrznychnarządówpłciowychiwewnętrznychpłciowychnarządów
dodatkowych.75Zpunktuwidzenianiniejszychrozważańważniejszajednakniżbudowa
ciałajestbudowaifunkcjonowaniemózgówkobietimężczyzn.Jeślichodzioróżnice
wtejkwestii,topróbyichzbadaniaobarczonesąznaczącymiproblemamimetodolo-
gicznymi.Wskazaćmożnakilkakwestii,któresprawiają,żewynikimogądawaćmylące,
bądźwręczbłędnerezultaty.Wśródnichznajdująsię,m.in.brakmożliwościdokonywa-
niazróżnicowanycheksperymentów(np.zewzględówetycznych),problemyzdoborem
próbkibadawczej(eksperymentyczęstowykonywanesąnaludziachchorychlubnie-
boszczykach),niemożnośćrozdzielenietzw.naturyodwychowania(cechwrodzonych
odnabytych,jakożeinternalizacjaspołecznychwzorówzachowańnastępujejużwwieku
wczesnejsocjalizacji:do3-5rokużycia),brakanalizyzałożeńleżącychupodstawwielu
badańiwskaźnikówczyteżskomplikowananaturabadanegoobiektu.76
RebeccaJordan-Young,autorkaksiążkiBrainstorm.Tefawsinthescienceofsexdif-
ferences,zauważyła,żeniemabezdyskusyjnychdowodównaukowychnażadneznaczące
funkcjonalnebądźanatomiczneróżnicemiędzymózgamikobietimężczyzn,ajedyną
istotnąodmiennością,którąudałosiępotwierdzić,jestinnamasamózgów.Jestonajed-
nakproporcjonalnadoróżnicymasyresztyciałainiewydajesię,żebymiałajakiekolwiek
dodatkoweznaczenie.77Potwierdzoną,anatomicznąróżnicąmiędzymózgamikobiet
imężczyznjestobszarINAH3-niewielkizbiórkomórek(ok.3mm),większyumęż-
czyzn,amniejszyukobiet,alejegodokładnafunkcjaniejestjeszczeznananaukowcom.78
Zajednąznajważniejszychendokrynologicznych(biochemicznych)różnicmiędzypłcia-
mimożnauznaćodmiennościwrelatywnymstężeniuhormonówpłciowych,tj.androge-
nówumężczyzniestrogenówukobiet.Jednaknależypamiętać,żeobatypyhormonów
występujązarównoukobiet,jakiumężczyzn,aichfunkcjezdecydowanieniesprowadza-
jąsiętylkodoobszarupłciowości.79
SarahBlaferHrdy,rozpoczynającpierwszyrozdziałswojejksiążkiKobieta,którejnigdy
niebyło,napisałaprowokacyjnie:nBiologia,takprzynajmniejniektórzyuważają,sprzysięgła
sięprzeciwkobietom.”80Autorkastwierdziła,żegłębokozakorzenioneprzekonania(które
przyjmowanonbezdowodu”)codobiologicznychpodstawnaturymężczyznikobiet,były
niejednokrotniewykorzystywanewceluusprawiedliwieniamęskiejdominacjiinarzucania
podwójnychstandardów,np.wkwestiimoralnościseksualnej81.Hrdy,opierającsięnaana-
liziebiologicznychfaktówzżycianaczelnych,zakwestionowaładominującewpotocznym
myśleniu,dyskursiefeministycznymiwwielunaukowychrozprawachprzesądyzwiązane
75
D.Zaworska-Nikoniu,WzorykobiecościimęskościwpolskiejprasiedlakobietXXIwieku,Toruń2008,s.18.
76
M.M.Pawłowska,Kobieceimęskiemózgi,czylineuroseksizmwakcjiijegospołecznekonsekwencje,War-
szawa2013,s.11-12.
77
R.M.Jordan-Young,Brainstorm.Tefawsinthescienceofsexdiferences,Cambridge,2010,s.50-53.
78
M.M.Pawłowska,Kobieceimęskiemózgi…,s.12-13.
79
80
Ibidem,s.14.
S.B.Hrdy,Kobieta…,s.33.
81
NaprzykładZofiaNałkowskaopodwójnejmoralnościpisałatak:nŚwiatdzielisięnasmutnąszlachetność
irozkosznybrud.Kobietymajądowyborutylkojednolubdrugie,mężczyznomwolnoswobodnieprzecho-
dzićodjednegododrugiego”
.Źródło:Z.Nałkowska,DziennikiI1899-1905,Warszawa1975,s.23.
