Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
JoannaPodgórska-Rykała
zestereotypamipłciowymi.Ponadtoprzedstawiławłasną,opartąnarzetelnychbadaniach
koncepcjęewolucjinaszychprzedludzkichprzodkówiczynników,któresprawiły,żewśród
Homosapiensdyskryminacjakobiet(samic)przybrałaogromne,raczejniespotykaneuin-
nychgatunkówrozmiary.Hrdyprzestrzegłaprzedignorowaniemperspektywybiologicz-
nej,bo-jejzdaniem-możetoprowadzićdofaktycznejślepoty.Uspokoiłaobawiającychsię
nzwierzęcychparaleli”
,żeniepokój,iżmogłybyonerzucaćniekorzystneświatłonaaspiracje
kobiet,jestnieuzasadniony.Jakoprzykładpodałazdobywaniepożywienia,tłumacząc,że
wtejkwestiiuinnychnaczelnychżadnazpłciniejestuzależnionaoddrugiej,więcsami-
cepozostałychnaczelnychciesząsięwiększąniezależnościąniżkobiety.82Odnoszącsiędo
teoriidarwinizmu,badaczkapodkreśliła,żenteoriadoborunaturalnegodostarczapotęż-
negonarzędziadozrozumieniazależności(ipodległości)pewnychosobników-lubgrup
osobników-odinnych,alewżadnymrazieniepróbujestosowaćkategoriiwartościują-
cych(ł)”
.83Inaczejrzeczmasięwprzypadkudarwinizmuspołecznego,nktórypróbuje
wyjaśnićiusprawiedliwićnierównościmiędzygrupamispołecznymiimiędzypłciami.”84
Takwięc,skonstatowałaHrdy,n(ł)biologiaewolucyjnaijejdziecko-socjobiologia-nie
sąbynajmniejzsamejswejnaturyseksistowskie.”85Socjobiologiajestkrytykowana,gdyż
jejprzedstawicielenrozpoczynająanalizęzachowańludzkichodtego,couważajązauni-
wersalneaspekty,skupiająsiębardziejnaczynnikachewolucyjnychigenetycznychniżna
kulturowychczyhistorycznych”86,ponieważichzdaniemwyjaśnienieczystośrodowiskowe
jestniewystarczające.
Współczesnaanalizaróżnicpsychologicznychiintelektualnychwynikającychzpłci
biologicznejmacharakterempiryczny,jestbowiemodconajmniejczterdziestulatte-
matemwielubadańnaukowych.87Cociekawe,wyłącznieróżnice,aniezbieżności(któ-
rychjestznaczniewięcej),przyciągająwzmożonąuwagęnaukowcówimediów.Jużjedne
zpierwszychbadańprzeprowadzoneprzezEleanorEmmonsMaccobyiCarolNagyJac-
klinwroku1974iopisanewpublikacjiPsychologiaróżnicmiędzypłciamipokazały,iżist-
niejązaledwietrzymiędzypłcioweróżnicewuzdolnieniach:werbalne,przestrzenneima-
tematyczno-liczbowe.88JakstwierdziłaIrenaReszke,powołującsięnaznanychbadaczy
tegozagadnienia,nróżnicetedotyczączęstotliwościwystępowaniauzdolnień,anieich
poziomuupojedynczychludzi.Niemajakdotąddowodów,żesątoróżnicewrodzone.”89
Jeślichodziozdolnościwerbalne,toprowadzoneodlat70.XXwiekuanalizywska-
zywały,iżdziewczynkiwokresieniemowlęcymucząsięszybciejjęzykaigenerująwięcej
dźwięków.Zauważonotakże,iżdo3.rokużyciaipo11.rokużyciautrzymująsięróż-
nicewodniesieniudobiegłościjęzykowej,biegłościsłownejczyteżortografii.Bardziej
82
83
84
85
S.B.Hrdy,Kobieta…,s.43.
Ibidem,s.48.
Ibidem.
Ibidem,s.50.
86
S.LipsitzBem,Męskość,kobiecość.Oróżnicachwynikającychzpłci,Gdańsk2000,s.30.
87
L.Brannon,Psychologiarodzaju,Gdańsk2002,s.30-31.
88
Kobiety,mężczyźniipłeć.Debatawtoku,(red.)M.RothWalsh,Warszawa2003,s.23.
89
I.Reszke,Nierównościpłciwteoriach.Teoretycznewyjaśnienianierównościpłciwsferzepracyzawodowej,
Warszawa1991,s.64.
