Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Geneza,organizacjaidziałalnośćLudowegoWojskaPolskiegowlatach1939–1948
23
PodczaspobytuwwillipodMoskwąppłkZygmuntBerlingwrazzinnymi
oficeramibraliudziałwpracachprzygotowawczychnadtworzeniempolskich
oddziałówwojskowych,któremiałybywejśćwskładArmiiCzerwonejipodle-
gaćsowieckimrozkazom.PozaścisłąindoktrynacjąpolitycznąPolacystudiowali
organizacjęiuzbrojenieArmiiCzerwonej,zapoznawalisięzradzieckimidoku-
mentami,wtymregulaminami,instrukcjamiczypodręcznikamimilitarnymi
oraztłumaczylijenajęzykpolskiwcelupóźniejszegoszkoleniaszeregowców.
Polscyoficerowiepracowalinadodtworzeniemschematuprzedwojennejdywi-
zjipiechotywoparciuoichobsadępersonalną.Naironięlosuzakrawafakt,
żeczęśćlistzawierałanazwiskapolskichoficerówipodoficerów,którzyzostali
zamordowaniprzezZSRRwramachzbrodnikatyńskiejwiosną1940r.9
Wpierwszychdniach1941r.naŁubianceodbyłasięrozmowaWsiewołoda
Mierkułowa,naczelnikaGłównegoZarząduBezpieczeństwaPaństwowego
NKWD,orazŁawrientijaBeriifaktycznegokierownikaoperacjieksterminacji
polskichoficerówwKatyniu,zpłk.EustachymGórczyńskimorazppłk.Zyg-
muntemBerlingiem,któryrelacjonowałjąwtensposób:
H[ł]Beriazapytał,czyzaprezentowanaprzeznaslistazawieraoficerów
wyłączniezKozielskaiStarobielska.Nanasząpotwierdzającąodpowiedź
oświadczył:
–Nicztegoniebędzie.TychludziniemawZwiązkuRadzieckim.
–Popełniliśmyznimiwielkąomyłkę–dodałMierkułow.
Odmowaniezaskoczyłanas.Wiedzieliśmy,żewankieciewypełnionejprzez
nasprzedopuszczeniemobozu,wrubryce:gdziechcesięudaćpoopuszczeniu
obozu–zaledwieznikomyprocentoficerówwyraziłchęćpozostaniawZwiązku
Radzieckim.[ł]Byliśmyprzekonani,żespóźniliśmysięznasząlistąinasi
towarzyszeniedoliopuścilijużZwiązekRadziecki.Pozostałonamtylkopoki-
waćzezrozumieniemgłowąiwyrazićżal,żetaksięstało”10.
Okazujesięjednak,żetarelacjaniebyładokońcaprawdziwa.Popierw-
sze,wewspomnianejrozmowieuczestniczyłjeszczetrzecipolskioficer–gen.
brygLeonBukojemski.Podrugie,sformułowaniedotyczącepolskichoficerów
zeStarobielskaiKozielska,brzmiało:Hzróbcieichspisy,aledużojużichnie
ma,gdyżzrobiliśmywielkibłąd,oddającichwwiększościNiemcom”.Potrze-
cie,powyższesłowabłędnieprzypisujesięMierkułowowi(któryjuż3lutego
1941r.zostałmianowanyludowymkomisarzemBezpieczeństwaPaństwowego
ZSRR11),podczasgdywrzeczywistościmiałjewypowiedziećsamBeria.Sama
9Ibidem,s.76–77.
10Z.Berling,ZłagrówdoAndersa,Warszawa:PolskiDomWydawniczy1990,s.95.
11S.Jaczyński,ZygmuntBerlingł,op.cit.,s.93.
