Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DanutaWaniek
WaleigłównejStaregoCmentarzaweWłocławkuznajdujesięokazałygrób,
niezmienniezwracającyuwagęodwiedzających,alejakbyjużodległy,zapomnia-
ny…Bywamnatymcmentarzu,pochodzęztegomiasta,urodziłamsięwmałym
domkunadWisłą(stałbliskorzeki,dziśniemaponimśladu),chodziłamtudo
szkół-powszechnej,muzycznej,licealnej.Iodziwo,wtokupobieranianauk
niktnamnieopowiedziałhistoriikobietywyróżniającejsiępatriotyzmemispo-
łecznikostwemwdziejachmojegorodzinnegomiasta.Słyszałamczęstowdzie-
ciństwie,żenaobrzeżachWłocławkajestulicaZbiegniewska;takmówiłydzieci
-nieulicaZbiegniewskiej,leczwłaśnieulicaZbiegniewska.Niechcącyuprościły
sobietęnazwę,boskądmiałybywlatach50.XXw.wiedzieć,żemiastouczciło
wtensposóbdorobekżyciakobiety,jakichwtedybyłoniewiele…
IzabelaZbiegniewska2urodziłasięw1830r.wOstrołęcewrodzinie
urzędnikasądowego.Byłatorodzinaszlachecka,alezubożała,wręczbiedna.
TakprzynajmniejprzekazałWładysławBartoszewski,skoligaconyzrodziną
Zbiegniewskich.PowybuchupowstanialistopadowegoZbiegniewscymusieli
Ostrołękęopuścić.MatkaIzabeliprzeniosłasięwrazzdziećmidowsiWikłów
kołoKruszyny,gdziemieszkalijejrodzice.Ojciec-WalentyZbiegniewski-
wskutekpogorszeniasięstanuzdrowianiezdążyłwporęopuścićOstrołęki
iwkrótcezmarł.
WczesnedzieciństwoIzabelaspędziławięcnawsi,miałajednakpodwójne
szczęście:wdomudziadkówbyłabogatabiblioteka,którejzbioryokazałysię
dladziewczynkicennąpożywkąumysłową,anadodatekwpobliżumieszkał
leśnik,któregożonąbyłaJoannaŻubrowa-kobietalegendawojennapoleoń-
skich,pierwszaPolkaodznaczonaOrderemVirtutiMilitari.Jakpisząźródła,
ŻubrowastałasiępierwsząidolkąmłodziutkiejZbiegniewskiej.
PóźniejszelataIzabelaspędzałananaucewróżnychmiejscowościach(Żyt-
niewo,Kalisz,Warszawa).W1845r.ukończyłapensję,aw1851r.złożyła
wWarszawieegzaminznaukpedagogicznychihumanistycznych,uzyskując
dyplomnauczycielki.EgzaminowałjąsamJózefKorzeniowski.Samodzielna
zawodowoiżyciowonakilkalatosiadławWarszawie,zarabiającnautrzyma-
niepracąnauczycielkiprywatnej.
Niebyłotojejjedynezajęcie.Szybkopodjęładziałalnośćpatriotyczno-
-społeczną,włączającsięm.in.wPatronatKobietnadWięźniamiCytadeliWar-
szawskiej,stądteżbyłanaocznymświadkiemwykonywanialicznychegzeku-
cjinastokachtegowięzienia.WtymsamymczasiezaprzyjaźniłasięzNarcyzą
Żmichowską3,dziękiktórejdołączyładopierwszychpolskichfeministek,czyli
2WłaściwienazywałasięFlorentynaIzabelaZbiegniewska(1830-1914).
3NarcyzaŻmichowska(1819-1876)urodziłasięwWarszawie.Zzawodunauczy-
cielka(w1833r.ukończyłaInstytutGuwernantek).Inicjatorkapolskiegoruchukobiecego.
PowyjeździedoPoznaniauczestniczyławdziałalnościspiskowejTowarzystwaDemokra-
tycznegoPolskiego(1844-1845)kierowanegoprzezKarolaLibelta.Rozpoczęławówczas
38
